Władysław Podkowiński (1866 - 1895) większość swojego życia spędził w Warszawie. Urodził się w skromnej warszawskiej rodzinie, jego ojciec, Antoni był kolejarzem, matka, Waleria była córką właściciela lombardu. W rok po narodzinach Władysława Podkowińskiego, jego ojciec zmarł w katastrofie kolejowej niedaleko Piotrkowa. Odtąd matka decydowała o losie chłopca, posyłając syna do szkoły technicznej przy warsztatach kolei warszawsko-wiedeńskiej. Dzięki śiadomości matki, która zauważyła brak zainteresowania chłopca tematami technicznymi i drzemiących w nim talentów malarskich, posłała go do Warszawskiej Klasy Rysunkowej. Tutaj uczył się w u Wojciecha Gersona, zarabiał zaś na życie ilustrując czasopisma warszawskie, 'Tygodnik Ilustrowany', 'Wędrowiec', 'Kłosy'.
Pieniądze, zarobione ze współpracy z czasopismami warszawskimi pozwoliły mu oraz jego przyjacielowi Józefowi Pankiewiczowi, na podróż do Petersburga w 1885 roku. Ten roczny okres twóczości charakteryzuje się zainteresowaniem scenami batalistycznymi (wpływ nauczyciela Bogdana Willewalda).
Po rocznym pobycie w Petersburgu obaj artyści wrócili do Warszawy. Podkowińki wciąż utrzymywał się, ilustrując artykuły do 'Tygodnika Ilustrowanego'. W 1889 roku Podkowiński realizuje swoje zamiary, wyjeżdżając wraz z Pankiewiczem do Paryża. Tam obaj artyści poddają się nurtowi impresjonizmu. Ten kierunek realizują obaj po powrocie do Polski, ale tutaj nie uzyskują zrozumienia.
W 1891 roku Podkowiński otrzymuje zaproszenie od Juliana Maszyńskiego na dłuższy pobyt w majątku Mokra Wieś pod Garwolinem. Artysta wykorzystuje ten czas, malując szereg idyllicznych obrazów wsi i otaczającej przyrody. Z tego okresu pochodzi wystawiany w Sukiennicach obraz 'Pole łubinu'.
Rok później następuje gwałtowny zwrot w twórczości Podkowińskiego. W miejsce sielankowych obrazów przyrody artysta maluje obrazy zagadkowe, mroczne. Sądzi się, że na taki zwrot mogła mieć wpływ gruźlica płuc, choroba wówczas nieuleczalna i nieszczęśliwa miłość do Ewy Kotarbińskiej, żony Miłosza Kotarbińkiego. Być może pod wpływem tychże emocji Podkowiński malował słynny 'Szał' (1893-94). W tym samym roku 1894 Podkowiński namalował mroczny obraz 'Marsz żałobny Szopena' (prezentowany w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego. Zmarł przedwcześnie w wieku 29 lat na chorobę płuc, został pochowany na warszawskich Powązkach.
W Sukiennicach znajdują się:
Szał uniesień – jego najbardziej znany obraz, wystawiony został w „Zachęcie” 18 marca 1894 r. na wystawie tzw. jednego obrazu. Obraz od razu wzbudził wiele emocji, w ciągu niecałych dwóch miesięcy zobaczyło go ok. 12 tysięcy widzów. Obraz stał sie jeszcze bardziej głośny, kiedy autor 23 kwietnia pociął obraz na oczach przypadkowych gapiów.
Portret Teresy z Łabędzkich Jasieńskiej - jest to portret żony Feliksa 'Mannghi' Jasieńskiego. Feliks Jasieński, widząc pogarszający się stan artysty, zaprosił go do zaprzyjaźnionej rodziny Ośniałowskich mieszkających w Sobótce pod Opatowem. Podkowiński odpłacał się Jasieńskim, malując liczne obrazy, wśród nich znalazł się również portret Teresy Jasieńskiej na tle dekoracyjnej tkaniny. Obraz namalowany został w 1893 roku.
Portret Teresy Jasieńskiej jest jednym z kilku namalowanych przez Podkowińskiego portretów całopostaciowych. Do tego cyklu należy 'Konwalia' ukazująca młodą, piękną kobietę wąchającą konwalie. Ta prosta kompozycja prawdopodobnie podyktowana była gustami odbiorców.
Obrazy Wilczyce - pole koniczyny, Pejzaż ze stogiem oraz W ogrodzie, - nawiązują do pobytu Podkowińskiego w posiadłości Ośniałowskich w 1893 roku. Wszystkie prezentowane dzieła są darem Feliksa Jasieńskiego.
W Gmachu Głównym Muzeum Narodowego prezentowany jest jeszcze jeden obraz Władysława Podkowińskiego - 'Marsz żałobny'. Malarz świadomy swej nieuleczalnej choroby oraz niespełnionej miłości całkowicie zmienia stylistykę, obrazy stają się mroczne, posępne, dominują odcienie czerni i szarości.
Literatura:
• Faryna-Paszkiewicz Hanna, Władysław Podkowiński, Warszawa 1987
Lista autorów dzieł prezentowanych w Galerii Malarstwa i Rzeźby XIX w. w Sukiennicach:
• Bronisław Abramowicz
• Tadeusz Ajdukiewicz
• Kazimierz Alchimowicz
• Marcello Bacciarelli
• Stanisław Wojciech Bergman
• Jan Nepomucen Bizański
• Anna Bilińska-Bohdanowiczowa
• Józef Brandt
• Józef Chełmoński
• Adam Chmielowski
• Feliks Cichocki - Nałęcz
• Władysław Ciesielski
• Walery Eljasz-Radzikowski
• Julian Fałat
• Franciszek Faliński
• Jan Zachariasz Frey
• Wojciech Gerson
• Aleksander Gierymski
• Maksymilian Gierymski
• Jan Nepomucen Głowacki
• Maurycy Gottlieb
• Józef Grassi
• Stanisław Grocholski
• Artur Grottger
• Rafał Hadziewicz
• Samuel Hirszenberg
• Leon Kapliński
• Roman Kochanowski
• Juliusz Kossak
• Franciszek Kostrzewski
• Aleksander Kotsis
• Per Krafft Starszy
• Teofil Kwiatkowski
• Ludwik de Laveaux
• Jan Chrzciciel Lampi
• Hipolit Lipiński
• Władysław Łuszczkiewicz
• Jacek Malczewski
• Władysław Malecki
• Stanisław Masłowski
• Jan Matejko
• Paweł Merward
• Piotr Michałowski
• Jan Piotr Norblin
• Józef Oleszkiewicz
• Aleksander Orłowski
• Józef Peszka
• Henryk Pillati
• Maksymilian Antoni Piotrowski
• Józef Pitschmann
• Witold Piwnicki
• Jan Bogumił Plersch
• Aleksander Płonczyński
• Kazimierz Pochwalski
• Władysław Podkowiński
• Witold Pruszkowski
• Henryk Rodakowski
• Zygmunt Sidorowicz
• Henryk Siemiradzki
• Józef Simmler
• Franciszek Smuglewicz
• Michał Stachowicz
• Teodor Baltazar Stachowicz
• Jan Stanisławski
• Wojciech Korneli Stattler
• Wandalin Strzałecki
• January Suchodolski
• Józef Szermentowski
• Pantaleon Szyndler
• Saturnin Świerzyński
• Jakub Tatarkiewicz
• Lucjan Wędrychowski
• Stanisław Witkiewicz
• Kazimierz Wojniakowski
• Leon Wyczółkowski
• Franciszek Żmurko
Lista autorów dzieł prezentowanych w Galerii Malarstwa Muzeum Narodowego:
• Anna Bilińska-Bohdanowiczowa
• Olga Boznańska
• Leon Chwistek
• Julian Fałat
• Maria Jarema
• Tadeusz Kantor
• Tadeusz Makowski
• Jacek Malczewski
• Józef Mehoffer
• Kazimierz Mikulski
• Jerzy Nowosielski
• Józef Pankiewicz
• Władysław Podkowiński
• Zbigniew Pronaszko
• Jan Stanisławski
• Jonasz Stern
• Stanisław Ignacy Witkiewicz
• Stanisław Wyspiański