Józef Brandt (1841 Szczebrzeszyn - 1915 Radom) to jeden z największych polskich malarzy XIX wieku. Pochodził z dość zamożnej rodziny, dziadek Józef był cenionym lekarzem, ojciec Alfons kontynuował tradycje ojca, był naczelnym lekarzem w ordynacji Zamoyskich, rezydując w Szczebrzeszynie. Tam własnie 11 lutego 1841 roku urodził się Józef Brandt.
  W 1846 roku zmarł ojciec Józefa, chłopcem zajęła się matka. Dzięki ojcowi chrzestnemu, hrabiemu Andrzejowi Zamoyskiemu Józef Brandt wyjeżdża do Paryża, gdzie uczy się zawodu budowniczego dróg i mostów. Wkrótce jednak studia porzuca, oddając się zamiłowaniom plastycznym. W Paryżu poznaje Juliusza Kossaka u którego pobiera pierwsze lekcje. Znajomość z Kossakiem przetrwała do końca życia mistrza. To właśnie dzięki Kossakowi poznaje wielu polskich artystów oraz dostaje się do pracowni Leona Cognieta.
  Wkrótce Józef Brandt i Juliusz Kossak wracają do Warszawy, a następnie obaj wyjeżdżają na Ukrainę i Podole. Roku później, w 1861 roku Brandt posyła swoje akwarele do Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, gdzie budzi uznanie krytyki.
  W kolejnym roku, 1862 Józef Brandt wyjeżdża do Monachium, będącego już wówczas uznanym ośrodniem kształcącym malarzy. Tam kształci się u batalisty Franza Adama a także Teodora Horschelta i Karola von Piloty'ego. Brandt szybko zyskiwał słwę, a co za tym idzie zamówienia i pieniądze. W czasie, gdy Brandt osiągnął rozgłos, Monachium stało się miejscem studiów wielu polskich artystów. Brandt okrzyknięty został nieoficjalnym przywódca kolonii polskiej, sam zaś wspierał, równiez finansowo, kilku polskich malarzy.
  Kolejne lara w Monachium są dla artysty pasmem sukcesów. W 1867 zakłda własną prywatną pracownię, w 1873 otrzymuje medal Franciszka Józefa, w 1875 zostaje wybrany na człnka Berlińskiej Akademii Sztuki, w 1878 mianowany zostaje honorowym profesorem Akademii Bawarskiej. Te sukcesy jeszcze bardziej rozsławiły artystę, jego pracownia stał się nie tylko prywatnym gabinetem, ale prawdziwym warsztatem.
  W 1877 artysta ożenił się z Heleną Pruszkowską, właścicielką mająku Orońsko. W Orońsku spędziłostatnie lata życia. Tutaj też zastał go wybuch I Wojny Światowej. Wskutek działań wojennych został wysiedlony, przeniósł się o Radomia, gdzie zmarł 12 czerwca 1915 roku w wieku 74 lat.
  W Krakowie można podziwiać kilka dzieł Józefa Brandta. W Sukiennicach znajdują się: 'Walka o sztandar turecki', 'Polowanie na lisa', 'Spotkanie na moście'. Najwięcej dzieł Józefa Brandta można zobaczyć w Warszawie.


Literatura:

• Sowińska Teresa, Józef Brandt, Warszawa 1976