Wojciech Gerson (1831 - 1901), można o nim powiedzieć, że był tym dla Warszawy, kim Jan Matejko dla Krakowa. Doskonały malarz, historyk sztuki a przede wszystkim pedagog, który był wzorem dla wielu wybitnych następców. Wśród nich wymienić należy Józefa Chełmońskiego, Leona Wyczółkowskiego, Władysława Podkowińskiego , Józefa Pankiewicza i wielu innych.
  Korzenie rodziny Gersonów sięgają Francji. Według kroniki prowadzonej przez Antoninę, siostrę malarza, rodzina wywodzi się z miejscowości Gerson koło Reims. Około roku 1826 Wojciech Gerson (ojciec malarza) przybył do Warszawy, gdzie założył cegielnię. W 1828 roku ożenił się on z Antoniną Dietrich, córką znanego ludwisarza rodem z Drezna Jana Bogumiła Dietricha. Mimo zagranicznych korzeni rodzina kultywowała polskie tradycje patriotyczne. W takiej atmosferze wzrastał młody Wojciech, przyszły malarz.
  Rodzice wcześnie zauważyli talent chłopca. Pierwszymi nauczycielami Gersona byli Rafał Hadziewicz i Jan Kaniewski. Wkrótce Gerson oraz kilku młodych malarzy założyło nieformalny związek. Malarze ci, do których należeli m. in. Henryk Pillati, Józef Szermentowski, Ignacy Gierdziejewski, urządzali liczne 'podróże piechotne'. Tym sposobem artyści odwiedzili Siedlce, Białystok, Grodno, Augustów, Wilno, Suwałki, Lubelszczyznę. Plonem są liczne rysunki tworzone piórkiem lub ołówkiem (przechowywane głównie w Muzeum Narodowym w Warszawie).
  W 1853 Gerson, jako wyróżniający się uczeń warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych, został wysłany na stypendium do Petersburga. W Petersburgu studiował malarstwo historyczne u Andrieja Markowa. Przebywając na stypendium kontynuował tematykę polską, w 1855 wydał zbiór wizerunków strojów ludowych, który zatytułował 'Ubiory ludu polskiego'.
  Po powrocie do Warszawy i krótkim tam pobycie Gerson wyjechał do Paryża. Tam wynajął pracownię przy rue Lamartine. Do jego towarzyszy tamtego okresu należą Juliusz Kossak, Henryk Pillati, Franciszek Tepa. Wojciech Gerson, w przeciwieństwie do wielu innych malarzy nie przebywał w Paryżu długo i wrócił do Warszawy.
  W 1888 powstała Spółka Artystyczna Malarzy, Rzeźbiarzy i Budowniczych. Jednym z zadań Spółki było zaopatrywanie kościołów w dzieła sztuki. Tym sposobem, związany ze Spółką Gerson namalował ok. 150 obrazów, zwłaszcza o tematyce religijnej. Dzięki tej akcji obrazy Gersona można dziś oglądać w wielu kościołach poza Warszawą.
  Obok artystycznego życiorysu Gersona na uwagę zasługuje także jego życie rodzinne. W 1862 Wojciech ożenił się z Kamilą Frydrych. Z pierwszą żoną miał córkę Jadwigę. Po dwóch latach Kamila zmarła, po czterech następnych latach, czyli w 1868 roku Wojciech ożenił się ponownie z młodszą siostrą zmarłej Kamili - Natalią. Z drugą żoną miał córkę Marię (ur. 1869).

  W Sukiennicach prezentowane są jego obrazy:

Opłakane apostolstwo - jest to dar artysty jaki złożył w 1884 roku. Tego samego roku malarz wyjechał w Pieniny, stąd kolejne obrazy prezentowane w Sukiennicach ' Pogoda w Pieninach' oraz 'Droga nad potokiem'.

  Największą kolekcję obrazów Gersona posiada Muzeum Narodowe w Warszawie.

Z osoba Wojciecha Gersona związanych jest kilka krakowskich angedot. Jedna z nich mówi o idei sztuki lansowanej przez malarza. Zdaniem Gersona sztuka jest nieutylitarna, zatem nie może istnieć w przedmiotach życia codziennego. Przeciwnikiem tej koncepcji miał być Stanisław Wyspiański, kiedy więc tenże wyjechał do Warszawy prezentując swoje witraże na wystawie sztuki stosowanej, ostentacyjnie nie zwracał uwagę na Gersona dającego swój odczyt.

  Literatura:

  • Piotr Kopszak, Gerson, seria: 'Ludzie, Czasy, Dzieła', Warszawa 2007