Artur Grottger (1837-1867) należy do najmłodszego pokolenia polskich malarzy - romantyków. Urodzony w Ottyniowicach na Podolu w rodzinie malarza, porucznika ułanów polskch i powstańca listopadowego Jana Józefa oraz Krystyny Blahao de Chodietow. Miał troje młodszego rodzeństwa: Marię, Jarosława i Aleksandra. W ciągu kolejnych lat rodzina przeprowadza się do Hrehorowa, następnie do Zagóreczka, skąd blisko juz było do lwowskej pracowni Jana Maszkowskiego, gdzie Artur pobierał nauki.

  W roku 1851 akwarela "Wjazd Franciszka Józefa do Lwowa" uhonorowana została przyznaniem stypendium cesarskiego. W roku następnym wyjazd do Krakowa do Instytutu Technicznego i Szkoły Sztuk Pięknych. Tu pod okiem Wojciecha Kornelego Stattlera, Władysława Łuszczkiewicza oraz Józefa Kremera Artur rozpoczyna regularną edukację malarską (pierwszy obraz olejny "Wjazd Chrobrego do Kijowa" stworzył już dwa lata wcześniej, korzystając ze wskazówek Juliusza Kossaka). W roku 1854 dzięki stypendium cesarskiemu ( w kwocie 250 florenów) udaje mu się rozpocząć studia w wiedeńskiej Akademie der Bildenden Kuenste. Dzięki kontaktom towarzyskim wyjeżdża na Węgry do Aleksandra Pappenheima, tworzy akwarele "Reduta Ordona", "Wycieczka Na Kahlenberg", "Szkołę szlachcica", "Klacz w Porębie", ilustracje do "Anny Oświęcimówny", "Marii Stuart", "Wuerde der Frauen", wykonuje dyptyk olejny na temat z "Konrada Wallenroda". W roku 1859 otrzymuje odznaczenie na dorocznej wystawie akademii w Wiedniu za "Spotkanie Jana III Sobieskiego z Leopoldem pod Schwechat po oswobodzeniu Wiednia od Turków", rozpoczyna współpracę z zakładem drzeworytniczym Rudolfa Waldheima oraz z polskim czasopismem "Postęp".

  W 1861 roku zmierzyć się musi z chorobą - gruźlica rozwija się niezwykle szybko, chociaż artysta próbuje podejść do swej sytuacji z dystansem, powstaje wówczas rysunek humorystyczny "Historia choroby". Bliskie są mu sprawy polskie, w tym samym roku tworzy cykl patriotyczny "Warszawa", w roku następnym "Warszawa II" (ten ostatni pojechać ma na Wystawę Światową do Londynu). Za taką postawę zostaje ukarany zapisem cenzuralnym na terenie Galicji (stypendium otrzymuje jednak aż do 1863). Podczas Powstania Styczniowego przebywał w Wiedniu, skąd udzielał pomocy finansowej powstańcom. Powstaje wówczas cykl patriotyczny "Polonia". W roku następnym dojdzie do tragedii rodzinnej, młodszy brat Artura Jarosław został zesłany na Syberię za działalność powstańczą. Sam artysta jako naczelny redaktor "Postępu" otrzymał karę finansową za umieszczenie w czasopiśmie arykułu o powstaniu, gazetę zawieszono na trzy miesiące. Artur rozpoczyna pracę nad nowym cyklem kartonów, tym razem pod wspólnym tytułem "Lituania". W styczniu roku 1865 na krótko przyjeżdża do Krakowa, latem wraca tu, uciekając przed wiedeńskimi wierzycielami. Lato spędził w majątkach przyjaciół: Sledziejowicach, Krynicy, Oknie, Śniatynce, Wróblewicach (powstaje tam "Modlitwa wieczorna rolnika"). Pod koniec życia, bo w styczniu 1866 roku, we Lwowie poznał miłość swojego życia - Wandę Monne. Niestety wskutek postępującej gruźlicy zmarł przedwcześnie w wieku 30 lat w Amelies-les-Bains. Narzeczona sprowadziła jego zwłoki i pochowała na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

  Artur Grottger znany jest najbardziej z namalowania cykli kartonów: 'Warszawa', 'Polonia', 'Lituania'. Cykl 'Lituania' Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie sprzedało w 1897 r. celem zakupu działki pod przyszły gmach tejże organizacji. Pamiątką jest dzisiaj pomnik Artura Grottgera znajdujący się na Plantach, tuż za budynkiem TPSP.

  W Sukiennicach prezentowane są obrazy Grottgera: Autoportret w konfederatce, Przejście przez granicę, Modlitwa wieczorna rolnika, Rok 1863 - dyptyk Pożegnanie i Powitanie.


  Literatura:

  Anna Król: "Artur Grottger" Zamek Książąt Pomorskich, Szczecin 2001