KARAWAKA
W Muzeum, tuż za ekspozycją dotyczącą historii Polski, znajduje się mała sala z eksponatami dotyczącymi szeroko pojętej kultury europejskiej. Wśród eksponatów znajduje się kilka krzyżyków z dwoma poprzecznymi belkami. To karawaki. Ich istnieje wyjaśnia następująca legenda:
W połowie XIII wieku duża część dzisiejszej Hiszpanii wciąż była zajęta przez Arabów. Któregoś razu Arabowie przyprowadzili grupę jeńców do miejscowości Caravaca. Był wśród nich duchowny Ginés Pérez Chirinos. Spotkał się on z emirem miasta Abu Zeitem. Ginés Pérez Chirinos opowiedział emirowi, że potrafi czynić wielkie cuda - zamieniać chleb w ciało, wino w krew, a nawet sprowadzić samego Boga na ziemię. Emir zezwolił Ginesowi na próbę czarów i obiecał dostarczyć wszystko, co jest potrzebne do wykonania ceremonii. Gdy tylko Gines rozpoczął mszę zorientował się, że nie poprosił o najważniejsze - o krucyfiks. Wtedy zeszli z nieba aniołowie i przynieśli Ginesowi dwa dwuramienne krzyże. Po tym wydarzeniu Abu Zeit się nawrócił.
Krzyże o dwóch belkach stały się szczególnie popularne w Europie po Soborze Trydenckim. Używano je do odganiania złych mocy, w przypadku epidemii, wieszano na piersiech jako amulety. Z czasem ich funkcja uległa rozszerzeniu, karawaki stawiano na cmentarzach cholerycznych lub przy zagrożeniu powodzią. Dziś karawaki są już tylko pamiątką po ciekawym zwyczaju chrześcijańskim.
Eksponaty:
• Praksyteles 'Afrodyta' (inspiracja)
• Dirk Bouts 'Zwiastowanie'
• Dyptyk św. Jadwigii Andegaweńskiej
• Emalia
• Jacek Kulczyk (Kulczycki)
• Jakub Jordaens 'Satyr u chłopów'
• Karawaka
• Kość słoniowa
• Leonardo da Vinci 'Dama z łasiczką'
• Majolika
• Masztarnia
• Michele Tosini 'Venus Victrix'
• Mikołaj Hieronim Sieniawski -
przedmioty osobiste i trofea wojenne
• Mistrz Jerzy 'Zwiastowanie'
• Pas słucki
• Rembrandt van Rijn 'Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem'
• Roztruchan
• Szkło weneckie
• Talerze z Urbino
• Tarcza Juliusza Cezara
• Tarcza wróżebna Jana III Sobieskiego