SZKŁO WENECKIE
Przemysł szklany w Wenecji skoncetrował się na wyspie Murano, po dzień dzisiejszy rozpoznawanej jako adres najwybitniejszych dzieł mistrzowiskich. Większość dzisiejszych poduktów z Murano jest oznaczona specjalnym certyfikatem stowarzyszenia Vetro Artistico di Murano. Szkło tradycyjnie winno być bez zanieczyszczeń, idealnie przejrzyste i nigdy nie jest malowane, kolor uzyskiwany jest przez barwienie w półpłynnej masie. Rozwój techniki, począwszy od czasów średniowiecznych i wzorów rodem z Bizancjum oraz Persji, nie wyczerpał się, wzornictwo i zakres wykorzystania w XXI wieku sięga po co raz nowe obszary. Wielkie salony wzornictwa czerpią z dorobku weneckich mistrzów, proponując nowe trendy wnętrzarskie: szklane lane wazony, plafony, żyrandole, figurki i patery. Moda ubraniowa także zapatruje się na możliwości gry światłem z wykorzystaniem szkła z Murano - oprócz naturalnie narzucającego się pomysłu na szklaną biżuterię (Pandora i inne) uznano, iż zdobienie torebek, butów (Suzanna Martini), zegarków także stanie się popularne.
Produkcja miała zapełnić rynki, łaknące nie tylko przedmiotów użytecznych (flasze apteczne, retorty laboratoryjne), ale i luksusowych dla wnętrz (szklane płytki mozaikowe, ozdoby mieszkań, wazony, flakony) oraz nakrycia stołowe (czary, puchary, kielichy).
Geniusz wykonania szkieł weneckich związany jest z eksperymentem, gdyby nie nienasyceni dążeniem do piękna mistrzowie, nigdy nie powstałyby tak niesamowite efekty. Wykorzystanie lekkiego szkła sodowego formowanego za pomocą szczypiec w kunsztowne kształty nie wystarczało rzemieślnikom.
Rozpoczęto fazę poszukiwań:
• wtapianie nici szkliwa białego (technika latticinio),
• użycie tlenków metali w celu uzyskania koloru (millefiori),
• wtapianie materiału w celu uzyskania iluzji faktury (szkło niciowe - a reticelli wykonywane udoskonaloną techniką filigranu, w której szklane pręciki, najczęściej koloru mlecznego, przeplatają się, tworząc w ściankach naczynia ukośną siatkę, sieciowe, lodowe, mleczne, agatowe, karneolowe).
Bardzo szybko okazało się, iż marka szkła weneckiego jest wyjątkowo cenna, pojawiły się więc podróbki. Imitacje, pochodzące z hut na terenie Czech, Niemiec i Francji, są również na bardzo wysokim poziomie.
Zbiory z kolekcji Książąt Czartoryskich obejmują wyjątkowej urody puchary i miseczki ze szkła weneckiego od form gotyckich. Jedno z naczyń ze szkła mlecznego ma kształt lwa (tak jak symboliczne zwierzę św. Marka patrona Wenecji).
Literatura:
Zdzisław Żygulski (jun.) "Zbiory Czartoryskich. Przewodnik", Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków 1968
Eksponaty:
• Praksyteles 'Afrodyta' (inspiracja)
• Dirk Bouts 'Zwiastowanie'
• Dyptyk św. Jadwigii Andegaweńskiej
• Emalia
• Jacek Kulczyk (Kulczycki)
• Jakub Jordaens 'Satyr u chłopów'
• Karawaka
• Kość słoniowa
• Leonardo da Vinci 'Dama z łasiczką'
• Majolika
• Masztarnia
• Michele Tosini 'Venus Victrix'
• Mikołaj Hieronim Sieniawski -
przedmioty osobiste i trofea wojenne
• Mistrz Jerzy 'Zwiastowanie'
• Pas słucki
• Rembrandt van Rijn 'Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem'
• Roztruchan
• Szkło weneckie
• Talerze z Urbino
• Tarcza Juliusza Cezara
• Tarcza wróżebna Jana III Sobieskiego