PODGÓRZE



  Podgórze jako osada może poszczycić się długą historią, tutaj bowiem prowadził szlak handlowy z Krakowa na południe, zarówno do pobliskich miast Wieliczki i Bochni, jak i na Węgry i Ruś. Na skraju Podgórza usytuowany jest Kopiec Krakusa, będący najstarszą budowlą miasta.
  Historia Podgórza jako miasta rozpoczyna się dopiero po pierwszym rozbiorze Polski, kiedy to Austriacy zajmują prawy brzeg Wisły (włącznie z Kazimierzem) i dopiero po 4 latach w 1776 roku wycofują się za tzw. Zakazimierkę (dzisiejszy bieg Wisły)
  W 1784 cesarz austriacki Józef II nadaje Podgórzu prawa miejskie, równocześnie nadając liczne przywileje kolonistom polskim i niemieckim. Miasto rozwijało się wąskim pasem ograniczone od północy rzeką Wisłą, od południa zboczem pobliskiego wzgórza. W centralnej części usytułowano trójkątny rynek zamknięty kościołem parafialnym p.w. św. Józefa.
  W XIX i na początku XX wieku Podgórze stanowiło przemysłowe zaplecze dla Krakowa. W tutejszych kamieniołomach wydobywano skałę wapienną, rozwijały się liczne zakłady przemysłowe. Pamiątką po tym okresie są Park im. W.Bednarskiego, Kamieniołom Liban, Jezioro Zakrzówek, Zakłady Sodowe „Solvay”, Fabryka Naczyń Emaliowanych „Emalia” (popularnie zwana Fabryką Oskara Schindlera), zakłady Wawel, oraz szereg innych do dziś pracujących zakładów na Zabłociu.
  Podgórze do roku 1915 stanowiło osobne miasto mające własnego burmistrza oraz urzędy, dopiero uchwaliną przez Sejm ustawą krajową oba miasto połączono w jedną całość. Dnia 28 maja 1915 roku prezydent Krakowa Juliusz Leo i burmistrz Podgórza Franciszek Maryewski spotkali się podpisując akt połączenia obu miast.
  Przez 131 letni okres niezależności od Krakowa, miasto Podgórze było miejscem zamieszkania dla wielu słynnych osób tak na skalę krajową jak i lokalnie. Do tychże osobistości należą: Edward Dembowski, Aleksander Kotsis, Wojciech Bednarski, Antoni Mateczny, Antoni Stawarz. Istotną częścią mieszkańców miasta byli Żydzi. Oni to do drugiej wojny światowej utworzyli cztery domy modlitewne:

• ul. Krakusa 7 - Bożnica Rabinacka,
• ul. Węgierska 7 - Stowarzyszenie Domu Modlitwy i Dobroczynności Bene Amuna,
• ul. Węgierska 6 - Stowarzyszenie Domu Modlitwy i Czytelni Religijnej Zwolenników Rabina Benziona Halberstrama z Bobowej,
• ul. Węgierska 5 - Bożnica Zuckera
[1]

  II Wojna światowa odcisnęła piętno na tej dzielnicy. We wschodniej części Podgórza w 1941 roku Niemcy utworzyli getto żydowskie. Getto zostało otoczone murem, a jego relikty można zobaczyć przy ul. Józefińskiej i Bolesława Limanowskiego. Dzisiaj tamten okres upamiętniają liczne płyty oraz niecodzienny pomnik w kształcie 33 krzeseł symbolizujących likwidację getta w 1943 roku... więcej o getcie i obozie koncentracyjnym w osobnym artykule.

  Współczesne Podgórze powoli zmienia swój wizerunek, staje się modną dzielnicą mieszkalną, otwierane są coraz liczniejsze kawiarnie, hostele. Wyrazem renesansu dla Podgórza jest utworzenie dwóch muzeów - Fabryki Oskara Schindlera oraz Muzeum Sztuki Współczesnej, tzw. MOCAK-u (Museum of Contemporary Art in Krakow). Ponadto Podgórze zostało połączone przepiękną kładką dla pieszych i rowerzystów - Kładką Bernatką. Można powiedzieć, że pobliski Kazimierz odkryty został w latach 90-tych, na Podgórze czas właśnie nadchodzi.

[1] Katarzyna Zimmerer 'Zamordowany świat. Losy Żydów w Krakowie 1939-1945, Kraków 2004, s. 88.

   Literatura:

• Adamczewski Jan, Mała Encyklopedia Krakowa, Kraków 1996 hasło: 'Podgórze',

• Danowska Ewa "Nowe miasteczko zaraz za mostem cesarscy stawiają..." [w:] Kraków. Miesięcznik Społeczno-Kulturalny, styczeń 2012

• Zimmerer Katarzyna "Zamordowany świat. Losy Żydów w Krakowie 1939-1945", Kraków 2004.

 Zobacz także:

 • Rynek Podgórski

 • →Kościół św. Józefa

 • →Getto żydowskie
   - Pl. Bohaterów Getta
 →"Apteka pod Orłem"
   - ul. Józefińska
   - relikty murów getta

 • →Fabryka Schindlera

 • Synagoga Zuckera

 • Muz.Sztuki Współcz. 'MOCAK'

 • →Kopiec Krakusa

 • →Park Bednarskiego

 • →Kościół redemptorystów

 • →Kościół św. Benedykta

 • →Krakowski Instytut Szkła

 • →Wille Podgórza

 • →Podgórze nieoczywiste

Strona główna>Zabytki Krakowa> Podgórze
GALERIA
PODGÓRZE
WYCIECZKI SZKOLNE
PIELGRZYMKI
STRONA GŁÓWNA
MUZEA KRAKOWA
TEATRY KRAKOWA
KONCERTY
INNE ATRAKCJE
IMPREZY CYKLICZNE
NIEPEŁNOSPRAWNI
TURYŚCI
INDYWIDUALNI
NOCNE ZWIEDZANIE
Z 'SOWĄ'
PRACOWNICY
ZABYTKI KRAKOWA
MAŁOPOLSKA
KRAKOWIANIE
KULTURA I HISTORIA KRAKOWA

PRZEWODNICY PO KRAKOWIE
tel. +48 885 616 358
przewodnicykrakowscy@gmail.com
WYCIECZKI
CENNIK
KONTAKT

PRZEWODNICY PO KRAKOWIE
tel. +48 885 616 358
przewodnicykrakowscy@gmail.com
WYCIECZKI PO
KRAKOWIE
WYCIECZKI PO
MAŁOPOLSCE
CENNIK
KONTAKT