Krakowskie Zabłocie kojarzyło się w przeszłości wyłącznie z fabrykami, to tutaj w różnych latach działały: Telpod-Unitra, Małopolska Fabryka Naczyń Emaliowanych i Wyrobów Blaszanych „Rekord” - późniejsza Fabryka Schindlera Emalia, Miraculum, Fabryka Siatek, Mebli, Konstrukcji Żelaznych i Wyrobów Ornamentalnych Kutych Józefa Goreckiego, Zakłady Cynkownicze „Polcynk”, Fabryka Mydła Czesława Śmiechowskiego, zakład przemysłu spirytusowego „Wódki Krakowskie”, Krakowska huta szkła „Wawel”, Fabryka Skrzyń Władysława Jankowskiego, Fabryka Wyrobów Metalowych i Mechanizmów do Parasoli „Superior”, czy Fabryka Zapałek „Znicz”.

  Fabryka Zapałek „Znicz” przestała prosperować, a na jej miejscu utworzono w 1931 roku Krakowską Hutę Szkła. W nazwie przez parę lat widniało nazwisko obu akcjonariuszy „Krakowska Huta Szkła, inż. L. Bąkowski, D. Chazan i Ska” , następnie jako właściciel figurował już wyłącznie D. Chazan i Ska. Personel rekrutował się z innych huty należących do spółki – z Narewki i Białegostoku. Początkowo produkowano w Krakowie wyłącznie butelki i szkło apteczne, przy czym te pierwsze w różnych kalibrach, gdyż przeznaczone do rozlewu wódki, wina i wód mineralnych. Głównym klientem był Państwowy Monopol Spirytusowy, co powodowało rozwój firmy i zwiększanie ilości zatrudnionych do 500 osób. W roku 1938 r. Było to 6 co do ilości pracowników przedsiębiorstwo krakowskie. Dwa lata później spółka, jak wiele innych w Krakowie, została przejęta przez zarząd powierniczy firmę Treuhand Verwertung G.m.b.H. W 1943 roku całość fabryki (nieruchomość z działką) sprzedano Generalnej Dyrekcji Monopoli (Generaldirektion der Monopole). Po zakończeniu drugiej wojny światowej dyrektywą rządu majątek huty upaństwowiono.

  Po utworzeniu Biura Nadzoru Estetyki Produkcji, które od 1947 roku zajęło się dyktowaniem zasad produkcji zorganizowano w całym kraju komórki wzorcowe w dużych hutach: „Ząbkowicach” w Ząbkowicach Będzińskich, „Hortensji” w Piotrkowie Trybunalskim, „Laurze” w Tarnowie, „Sudetach” w Szczytnej, „Irenie” w Inowrocławiu, „Józefinie”-„Julii” w Piechowicach, Bogucicach, „Barbarze” w Polanicy-Zdroju, zaś w Krakowie w latach 60-tych utworzono eksperymentalny Instytut Szkła. Dekadę później instytut prosperuje już fantastycznie, ręcznie formowane „szkło krakowskie” zdobywa populatność w kraju i za granicą. Szkło użytkowe nie było jedynym produktem KIS, realizowano również szklane elementy architektoniczne wykorzystane m.in. do dekoracji wnętrz hotelu „Polonez” w Poznaniu, hotelu „Forum” w Krakowie, ambasady PRL w Genewie czy Ośrodka Wypoczynkowego Rady Ministrów w Zakopanem.Do 1998 roku przez Instytut przeszły dziesiątki rewelacyjnych, twórczych i niebanalnych autorów projektów.

  Ostatnie lata przyniosły modę vintage, szkło krakowskie wróciło do łask, wielkim zainteresowaniem cieszy się także sam proces produkcji. W 2014 roku powstało Centrum Szkła i Ceramiki Lipowa 3 z wielotorową ofertą: wystawami szkła i ceramiki, pokazami ręcznego formowania szkła, warsztatami samodzielnej kreacji, muzeum z przeglądem prac artystów, związanych z Krakowskim Instytutem Szkła ( Michała Jakubasa, Zofii Pasek, Mariana Gołogórskiego, Barbary Świstackiej, Moniki Orkusz i kierownika Instytutu Jerzego Słuczana-Orkusza) oraz prezentacją technologii i narzędzi stosowanych w hutnictwie szkła.


  Literatura: