Kopiec Krakusa do dziś strzeźe swoich tajemnic. Mierzy on 16 metrów wysokości, a jego średnica u podstawy wynosi 60 metrów. Badacze, historycy nie są zgodni co do daty powstania budowli jak i jej wykonawców. Z braku materialnych dowodów, historycy mogą opierać się wyłącznie na tradycji Rękawki, legendach oraz na zapisach Jana Długosza, który twierdzi, źe jest to grobowiec legendarnego księcia Kraka.
  Obchodzony w każdy wtorek po Wielkanocy zwyczaj Rękawki potwierdza rytualną funkcję Kopca. Ów zwyczaj polega na ucztowaniu u podnóża góry oraz obdarowywaniu przybyłych jedzeniem oraz monetami zrzucanymi ze szczytu Kopca. Sama zaś nazwa „Rękawka” ma się odnosić do sztucznego usypania kopca przez mieszkańców, którzy przynieśli ziemię we własnych rękawach. Pierwszy raz o tym zwyczaju mówią źródła z XVI wieku. Historyk Karol Potkański dopatruje się w rytuale Rękawki słowiańskich śladów Dziadów, czyli czczenia kultu przodków. Zauważa jednak, że zwyczaje te mogą być wtórne w stosunku do istniejącej budowli.
  Ciekawość naukowców doprowadziła do rozpoczęcia wykopalisk archeologicznych na wzgórzu. W 1934-36 roku dokonano pod kierunkiem Józefa Żurowskiego pionowego wykopu od szczytu w głąb kopca. Dzięki wykopaliskom odkryto sposób jego budowy - pionowy maszt drewniany obłożony kamieniami oraz drewnianymi plecionkami wypełnionymi ziemią ^[1]. W wyniku badań odkryto ponadto szkielet dziecka długości 80 centymetrów oraz leżąca obok męską czaszkę. Wykopano ponadto korzenie dębu, między którymi odkryto ślady brzozy. Władysław Szafer, obecny przy badaniach, wysunął przypuszczenie, że kawałki brzozy mogły być pozostałością krzyża, który wbito tutaj w miejsce ściętego dębu, najpewniej czczonego przez pogan. Podczas wykopalisk archeologicznych wykopano brązową ozdobę awarską (przypuszczalnie część uprzęży końskiej), która podpowiada trop w datacji na VII lub VIII wiek naszej ery oraz denar Bolesława II Czeskiego z końca X w. ^[2].
  Dziewiętnastowieczne losy Kopca związane są z fortyfikacją Krakowa przez zaborcę austriackiego. Rozległa panorama na Kraków oraz Pogórze Wielickie wykorzystane zostały militarnie. U podnóża Kopca wybudowano fort, nieco bliżej miasta Podgórza dwa kolejne - fort św. Benedykta oraz fort Krzemionki. Do dzisiaj zachował się tylko fort św. Benedykta. Ślady po forcie przy Kopcu widać jeszcze dzisiaj.
  Kopiec Krakusa do dzisiaj skrywa swoje tajemnice, bez względu na jego historię, warto zorganizować wycieczkę Wzgórze Lasoty, by z tego miejsca podziwiać wspaniałą panoramę Krakowa.




 [1] Mieczysław Tobiasz, Pierwsze wieki Krakowa, rozdz. Tajemnice kopców Krakusa i Wandy, s. 8

 [1] Mieczysław Tobiasz, tamże, s.8.


   Literatura:

  • Adamczewski Jan, Kraków osobliwy, Kraków 1998, rozdz. Kopce Krakowa

  • Kiełkowski Roman, Historie spod Kopca Krakusa, Kraków 1972

  • Tobiasz Mieczysław, Pierwsze wieki Krakowa, Kraków 1974