FABRYKA "EMALIA" OSKARA SCHINDLERA



  Historia zakładu rozpoczyna się wraz z utworzeniem przez Izraela Kohna, Wolfa Luzera Glajtmana i Michała Gutmana pierwszej Małopolskiej Fabryki Naczyń Emaliowanych i Wyrobów Blaszanych "Rekord". Fabryka ta, na krótko przed rozpoczęciem II wojny światowej ogłosiła upadłość, lecz już w listopadzie 1939 roku przejęta została przez Oskara Schindlera, członka NSDAP i agenta Abwehry. Fabrykę przemianowano na Deutsche Emailwarenfabrik (DEF).
   Początkowo większą część pracowników stanowili Polacy, wkrótce jednak Schindler zatrudnił darmową siłę roboczą w postaci Żydów. Fabryka w końcowej fazie produkcji zatrudniała około 1100 Żydów. Jesienią 1944 roku rozpoczęła się likwidacja obozu "Płaszów", a w związku z tym także podobozu, jakim była fabryka. Oskar Schindler ewakuował pracowników, wywożąc ich do Brunnlitz w Czechach, będącym filią obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Żydzi tam pracujący przetrwali do wyzwolenia przez Armię Czerwoną 8 maja 1945 roku.
   W 1993 postać Oskara Schindlera przybliżył Steven Spielberg, który wyreżyserował film na podstawie książki Thomasa Kenelly'ego "Arka Schindlera". Teren byłej fabryki, jak i miejsce po byłym getcie stało się obiektem zainteresowań turystów. Wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniom, od 2007 roku tworzono wystawę zatytułowaną "Kraków - czas okupacji 1939-1945''. Zwiedzający zapoznaje się z historią II Wojny Światowej, począwszy od okresu sprzed samego wybuchu wojny, skończywszy na wyzwoleniu. W trakcie zwiedzania przedstawione zostają wątki dotyczące samego Krakowa, a więc utworzenie getta i obozu koncentracyjnego ''Płaszów'', Sonderaktion Krakau, zniszczenie pomników i obiektów związanych z kulturą polską, pokazane zostają mapy i plany stworzenia niemieckiego miasta. Ekspozycja rozmieszczona na trzech piętrach byłej fabryki przeprowadza zwiedzającego przez okres II wojny światowej. W kolejnych salach pokazane są etapy wojny:

Sale nr 1 (Fotograf), 2 (Fotoplastykon) i 3 (Poczekalnia dworcowa) wprowadzają w atmosferę wojny. Z głośników słychać plotki i komentarze zaniepokojonych mieszkańców Krakowa. Wśród gablot przykuwa uwagę ta, dotycząca Ligii Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. W tejże umieszczone są dwa karabiny typy Mauser wz.38, była to najbardziej rozpowszechniona broń na początku wojny.
Sale 4 (Wybuch wojny) i 5 (Plac miejski I) obrazują pierwsze chwile po wybuchu wojny. Uwagę przyciąga tankietka TKS będąca głównym pojazdem opancerzonym polskiej armii na początku wojny. W rogu sali odbywa się krótka projekcja multimedialna ukazująca pozycje Armii 'Kraków' podczas Kampanii Wrześniowej.
Sala 6 (Sonderaktion Krakau) opowiada o pojmaniu 183 profesorów krakowskich uczelni. 9 listopada 1939 roku Niemcy ogłosili chęć wznowienia nowego roku akademickiego. W tym celu zaprosili wykładowców do Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego a następnie otoczyli budynek policją i wojskiem. W wyniku akcji 183 profesorów zostało schwytanych i zesłanych do obozów koncentracyjnych, głównie Sachsenhausen.
Sala 7 (Generalne Gubernatorstwo) opowiada o utworzeniu kadłubkowego państwa - Generalnego Gubernatorstwa, w pełni zależnego od Rzeszy Niemieckiej. Stolicą GG został Kraków, generalnym gubernatorem zaś Hans Frank.
Sale 8-25 pokazują różne aspekty życia w okupowanym Krakowie. Spośród tychże sal część poświęcona została krakowskim Żydom. (sala 14 - Getto, sala 20 - Likwidacja getta, sala 21 - Obóz Płaszów)
Sala 23 - zakład fryzjerski, w pomieszczeniu nagrane są głosy ludzi rozmawiających na temat zamachu na jednego z oficerów niemieckich. W ten sposób autorzy wystawy ukazali rzeczywisty zamach, który odbył sie 11 lipca 1944 roku na gen. Wilhelma Koppego.
Sala 24 jest aranżacją piwnicy Adama Kowalskiego, autentycznej osoby, która przez okres wojny ukrywała 10 Żydów. W tejże sali prezentowany jest film Tadeusza Fryniszyna, który filmował z ukrycia Kraków z czasów okupacji.
Sala 25 dotyczy ostatnich dni okupacji a także przybliża skutki akcji 'Burza'. W gablitach można zobaczyć kilka rodzajów broni używanej przez wojska radzieckie wyzwalające Kraków.
Sala 26 (Wkroczenie Armii Czerwonej) i 27 (Sala wyborów) przedstawiają ostatnie chwile wojny. Dla Polski wyjście z okupacji niemieckiej stało sie wkroczeniem w wir komunizmu i zniewolenie przez następne kilkadziesiąt lat.
  Muzeum jest jednym z najbardziej obleganych obiektów w Krakowie.

   Literatura:

• Duda Eugeniusz, Jewish Cracow, Kraków 2003

• Kiełkowski Roman, Historie spod Kopca Krakusa, Kraków 1972

• Marszałek Anna, Bednarek Monika, Fabryka Emalia Oskara Schindlera. Przewodnik, Kraków 2011

• Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. Przewodnik po oddziałach, Kraków 2010

• Ostrowski Jan, Kraków, s. 117-122, Warszawa 1989

• Pankiewicz Tadeusz, Apteka w getcie krakowskim, Kraków 1995

• Salwiński Jacek, Wokół ulicy Lipowej, Kraków 2011

Str.główna>Zab.Krakowa>Podgórze> Fabryka Schindlera
Strona główna>Muzea Krakowa> Fabryka Schindlera
WYCIECZKI SZKOLNE
PIELGRZYMKI
STRONA GŁÓWNA
MUZEA KRAKOWA
TEATRY KRAKOWA
KONCERTY
INNE ATRAKCJE
IMPREZY CYKLICZNE
NIEPEŁNOSPRAWNI
TURYŚCI
INDYWIDUALNI
NOCNE ZWIEDZANIE
Z 'SOWĄ'
PRACOWNICY
ZABYTKI KRAKOWA
MAŁOPOLSKA
KRAKOWIANIE
KULTURA I HISTORIA KRAKOWA

PRZEWODNICY PO KRAKOWIE
tel. +48 885 616 358
przewodnicykrakowscy@gmail.com
WYCIECZKI
CENNIK
KONTAKT

PRZEWODNICY PO KRAKOWIE
tel. +48 885 616 358
przewodnicykrakowscy@gmail.com
WYCIECZKI PO
KRAKOWIE
WYCIECZKI PO
MAŁOPOLSCE
CENNIK
KONTAKT