Święty Stanisław ze Szczepanowa (św. Stanisław Biskup i Męczennik) - biskup Krakowa od połowy wieku XI do roku 1079. Wiedzę na temat biskupa czerpiemy z kronik Gala Anonima oraz Wincentego Kadłubka. Ten pierwszy dosyć lakonicznie opisuje tegoż kapłana, podaje wydarzenie w którym król Bolesław Śmiały dokonuje zabójstwa ówczesnego biskupa krakowskiego, Stanisława. Gal Anonim musiał być jednak pod presją, zabójstwo zrelacjonował w jednym zdaniu: 'Jeden namaszczony przez Boga, karać cieleśnie drugiego nie powinien'.
  Drugi z kronikarzy, Wincenty Kadłubek, niestety podaje wersje legendarną (Kadłubek żył ponad sto lat po zajściach i znał wydarzenie jedynie z przekazów). Opowiada on, że król wysyła rycerzy, by dokonali zabójstwa. Ci, nie dość, że zabili biskupa, dodatkowo go poćwiartowali. Po odejściu oprawców wierni przyszli, podnieśli szczątki, poskładali i ciało w cudowny sposób się zrosło. Legenda, spisana w okresie podziału dzielnicowego, miała być zapowiedzią, że podobnie jak zrosło się ciało biskupa, tak Polska stanie się kiedyś jednym organizmem państwowym.
  Cokolwiek się działo, faktem jest, że w 1253 roku w Asyżu dokonano kanonizacji biskupa Stanisława. Tym sposobem Katedra Wawelska, jako posiadacz relikwi świętego, stała się miejscem pielgrzymkowym.
  Waga tegoż świętego podkreślona jest przez liczne jego wizerunki w Krakowie. Przedstawienia biskupa znaleźć można w:

- Kościele na Skałce - miejsce śmierci biskupa

- Katedrze Wawelskiej - miejsce jego pochówku

- Kościele Mariackim - figura wieńcząca Ołtarz Mariacki (wspólnie ze św. Wojciechem)

- Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego - postać na fasadzie budynku trzymająca herb Polski

- Pawilonie 'Wyspiański 2000 - jeden z trzech tamże umieszczonych witraży przedstawia świętego

- Klasztorze franciszkanów - ściany zdobione są obrazami krakowskich biskupów, w tym św. Stanisława BM

- Kościele śś. Piotra i Pawła - wśród postaci wyrzeźbionych w stiukach Jana Falkoniego znaleźć można św. Stanisława


  Literatura:



  Patrz także: "Opal - pierścień św. Stanisława" •