Jan Matejko (24 czerwca 1838 Kraków - 1 listopada 1893 Kraków) - artysta, który niemal całe swoje życie spędził w Krakowie i poświęcił dla Krakowa. Urodził się w kamienicy przy ul. Floriańskiej. Kamienica ta od 1794 roku należała do tej kupieckiej rodziny Rossbergów. Do tejże rodziny wżenił się pochodzący z Czech Franciszek Matejko, nauczyciel muzyki. Małżeństwo Joanny z Rossbergów i Franciszka Matejki doczekało się jedenaściorga dzieci, Jan był ich dziewiątym potomkiem.
  W 1847 roku rozpoczął naukę w Szkole św. Barbary, naukę kontynuował w Gimnazjum św. Anny. Za sprawą znanego już wtedy artysty - Wojciecha Kornelli Stadtlera, widzącego talent u chłopca, Matejko został przyjęty do Szkoły Sztuk Pięknych w roku 1851. Tam spotkał się z innymi znanymi malarzami, Józefem Kremerem i Władysławem Łuszczkiewiczem. Pobyt w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych zaowocował stypendium do Monachium, w 1858 roku wyjechał do tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych.
  Na późniejsze prywatne życie Jana Matejki wpływ miała przyjaźń ojca Franciszka z rodziną Giebułtowskich. Franciszek uczył muzyki dzieci państwa Pauliny i Antoniego Giebułtowskich i tak doszło do spotkania młodego Jana z Teodorą. Pierwsze oświadczyny Jana Matejki zostały odrzucone, dopiero kolejne zostały przez Teodorę zaakceptowane. Ślub odbył się w kościele karmelitów na Piasku w 1864 roku. Małżeństwo doczekało się piątki dzieci - Tadeusza, Heleny, Beaty, Jerzego oraz Reginy (zmarła w niemowlęctwie). Małżeństwo uznawane jest za dość kłótliwe i nieudane.
  Z rodziną Giebułtowskich artysta utrzymywał zażyłe stosunki do końca życia. O swojej teściowej często mówił, że zastępuje mu nieżyjącą matkę. Paulina i Antoni Giebułtowski doczekali się czwórki dzieci: Joannę, Stanisława, Stefana i Teodorę. Joanna wyszła za mąż za Leonarda Serafińskiego. Stanisław został księdzem i udzielił ślubu siostrze Teodorze i Janowi Matejce. Stefan zginął w bitwie pod Miechowem podczas powstania styczniowego. Najmłodsza była Teodora, żona artysty.


  Bardz ważny był wpływ Leonarda Serafińskiego na życie artysty. Serafiński był zarządcą majątku Maurycego Potockiego. To on wpłynął na magnata by ten zakupił 'Kazanie Piotra Skargi". Zakup okazał się dobrym pomysłem, rok później obraz został nagrodzony medalem I klasy na wystawie w Paryżu.

  W wieku zaledwie 50-ciu lat dały o sobie znać bóle brzucha u artysty, diagnoza mówiła o wrzodach żołądka. Ta dolegliwość okazała sie przyczyną śmierci. Artysta zmarł 1 listopada 1893 roku w rodzinnym domu przy ul. Floriańskiej (zmarł w tym samym domu, w którym się urodził). Na swoje życzenie pochowany został na cmentarzu komunalnym na Rakowicach. Ostatnim wielkim dziełem, jakie wykonał przed śmiercią były polichromie w Kościele Mariackim.
  Matejko był przede wszystkim malarzem sztalugowym. W ciągu swego życia wykonał kilkanaście arcydzieł, rozproszonych dziś po galeriał całej Polski (kilka obrazów zdobi pinakoteki innych państw). Do najważniejszych dzieł znajdujących się w Krakowie należą:

 • Hołd Pruski - Galeria Malarstwa Polskiego w Sukiennicach
 • Kościuszko pod Racławicami - Galeria Malarstwa Polskiego w Sukiennicach
 • Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem - Uniwersytet Jagielloński
 • Wernyhora - Galeria Malarstwa Polskiego w Sukiennicach
  Najwięcej obrazów Jana Matejki posiadają placówki muzealne w Warszawie.

  Miejsca w Krakowie związane z Janem Matejką:

 • Kamienica przy ul. Floriańskiej 41 - kamienica rodowa, miejsce narodzin i śmierci artysty
 • Dworek Jana Matejki - wiejski dworek szlachecki, wówczas miejsce wypoczynku poza miastem, dziś dzielnica Krakowa - Nowa Huta;
 • Kościół Karmelitów na Piasku - miejsce ślubu z Teodorą Giebułtowską
 • Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki - kontynuacja Szkoły Sztuk Pięknych, której dyrektorem był artysta;
 • Galeria Malarstwa Polskiego w Sukiennicach - miejsce wystawienia najważniejszych obrazów malarza;
 • Kościół Mariacki - polichromie nawy głównej i naw bocznych  • Cmentarz Rakowicki - miejsce wiecznego spoczynku artysty i jego rodziny