Jesteś tutaj:Strona główna>Krakowianie>Święci i błogosławieni> Piotr Skarga
  PIOTR SKARGA



  Piotr Skarga, jakkolwiek nie jest błogosławionym ani święym kościoła Rzymsko-katolickiego, przez krakowian obdarzany jest szczególnym szacunkiem. Jego kult przybrał raczej lokalne niż mięzynarodowe rozmiary, stąd pojawia się na tej stronie.

  Urodzony w okolicach Grójca najmłodsze dziecko Michała i Anny ze Świętków. Jeden ze starszych braci - Stanisław zostanie w przyszłości jezuitą, pozostałe rodzeństwo: dwóch braci i dwie siostry założą rodziny. Rodzinna tradycja wpisywała nazwisko w szeregi szlachty, ale dopiero w 1593 uzyskali dyplom, potwierdzający ich przynależność do stanu szlacheckiego.

  Piotr Skarga jako mały chłopiec traci oboje rodziców, opiekę nad małoletnim przejmują starsi bracia. Po ukończeniu szkoły parafialnej trafia w 1552 na Akademię Krakowską. Dwa lata później otrzymyje tytuł bakałarza na Wydziale Filozoficznym. Po zamknięciu studiów kierował szkołą parafialną przy kolegiacie św. Jana w Warszawie. Następnie zostaje wychowawcą wojewodzica lubelskiego Jana Tęczyńskiego. Z Wiednia, skąd po dwuletnim pobycie Tęczyński wyrusza w podróż po Europie, Piotr Skarga wraca. Zatrzymuje się na dworze biskupa kujawskiego Jakuba Uchańskiego, by następnie związać się z otoczeniem arcybiskupa lwowskiego Jana Tarły, z którego rąk otrzyma święcenia.

  Jako kapłan przejdzie przez wiele wakatów, będzie proboszczem rohatyńskim, kanonikiem kapituły katedralnej lwowskiej, kanclerzem lwowskiej kapituły, kapelanem nadwornym u Jana Krzysztofa Tarnowskiego w Gorliczynie. W 1568 wyjechał do Wiednia i Rzymu, tam rozpoczął nowicjat w Towarzystwie Jezusowym. Dwuletni pobyt w stolicy Piotrowej i pogłębione studia teologiczne sprawiły, iż po powrocie do Polski będzie Skarga pożądanym wykładowcą w kolegium jezuickim w Pułtusku, a po przerwowadzce do Wilna - rektorem Akademii Wileńskiej. W Wilnie staje się profesem - rzeczywistym członkiem Towarzystwa Jezusowego po złożeniu czterech uroczystych ślubów.

  Działalność literacka Skargi: "Pro Sacratissima Eucharistia", "Siedm filarów, na których stoi katolicka nauka o przenajświętszym Sakramencie Ołtarza", "Artes duodecim sacramentariorum seu zvingliocalvinistarum", "O jedności Kościoła Bożego pod jednym pasterzem i o greckim od tej jedności odstąpieniu", "Żywoty świętych Starego i Nowego Zakonuna każdy dzień przez cały rok, do których przydane są niektóre duchowe obroki i nauki przeciw kacerstwom dzisiejszym, tam, gdzie się żywot którego doktora starożytnego położył" (za życia autora wydano pozycję co najmniej 7-krotnie), kazania obozowe pod Byczyną, Kircholmem, Smoleńskiem, kazania pogrzebowe na uroczystościach funeralnych par królewskich, "Kazania na niedzielę i święta" z podrozdziałem "Kazania sejmowe" - kazań ogółem wydanych drukiem jest 197, reszta przepadła bez utrwalenia.

  W roku 1573 zakłada Bractwo Bożego Ciała, które szerzy naukę o pobożności i czystości od alkoholu i cudzołóstwa. Bractwo wprowadza uroczyste rozbudowane nabożeństwa 40-godzinne, wywołując żywą reakcję ludności, obawiającej się wojen w obliczu zagrożenia tureckiego i tatarskiego.

  Kolejne działania miały doprowadzić do umocnienia się jezuitów w większej ilośći ośrodków. Ze zgodą króla Stefana Batorego kolegia jezuickie powstaną w 1582 w Rydze i Dorpacie i Połocku.

  W 1584 Skarga zostaje superiorem domu zakonnego przy św. Barbarze w Krakowie, gdzie w tym samym roku zakłada Bractwo Miłosierdzia. Trzy lata później powstaje powiązany z Bractwem bank pobożny, a nastęnie skrzynka św. Mikołaja i Bractwo Betanii św. Łazarza.

  W 1588 roku w Krakowie dojdzie do poważnej nominacji, Skarga zostanie powołany na urząd kaznodziei królewskiego (missio aulica). Pierwsze kazanie (po zwycięstwie Jana Zamoyskiego pod Byczyną nad Maksymilianem Habsburgiem) bedzie z racji czasów przepojone treściami patriotycznymi. Ścisły związek z osobą króla doprowadzi do olbrzymiej fundacji - OO. Jezuici w Krakowie otrzymają kościół św.św. Piotra i Pawła, a w Warszawie, dokąd podążył kaznodzieja za królem, rozpoczęto budowę kościoła przy kolegiacie św. Jana.

  Walka o prymat kościoła katolickiego na ziemiach polskich doprowadziła Skargę do wpłynięcia na króla w sprawie utworzenia unii, do której zawarcia doszło w Brześciu Litewskim w 1595 roku. Unici zachowali prawo do prawosławnej liturgii, używania kalendarza juliańskiego oraz małżeństw niższego duchowieństwa, złożyli jednak wyznanie wiary i posłuszeństwa papieżowi. Urząd kaznodziei królewskiego pełnić będzie do roku śmierci 1612. Pochowany w kościele św.św. Piotra i Pawła w Krakowie w podziemiach aż do roku 1695, kiedy to trumienkę na kości i odpowiednią inskrypcję ufunduje Katarzyna z Sobieskich Radziwiłłowa (siostra króla).

  Pamięć o wybitnym polemiście, kapłanie, literacie zachowała się w Krakowie, czgo śladami są:

  płyta pamiątkowa na ul. Siennej - siedzibie Arcybractwa Miłosierdzia Bożego,

  kościół św.św. Piotra i Pawła jako miejsce Panteonu Zasłużonych,

  pomnik Skargi w kościele dłuta Oskara Sosnowskiego (statua stała niegdyś w Katedrze Wawelskiej przy konfesji św. Stanisława),

  przed wejściem do kościoła św.św. Piotra i Pawła pojawił się w 2001 roku pomnik autorstwa Czesława Dźwigaja z następującą inskrypcją:

KS. PIOTR SKARGA-PAWESKI S.J.
WIELKI KAPŁAN I PATRIOTA, AUTOR "KAZAŃ SEJMOWYCH"
ZAŁOŻYCIEL ARCYBRACTWA MIŁOSIERDZIA, STARANIEM KTÓREGO POMNIK TEN WZNIESIONO
W MILLENNIUM BISKUPSTWA KRAKOWSKIEGO I W ROKU WIELKIEGO JUBILEUSZU CHRZEŚCIJAŃSTWA
KIEDY NA STOLICY PIOTROWEJ ZASIADAŁ JAN PAWEŁ II - PAPIEŻ Z RODU POLAKÓW, CZŁONEK ARCYBRACTWA MIŁOSIERDZIA
ANNO DOMINI 2000


Literatura:
• ks. Kazimierz Panuś "Piotr Skarga" w "Wielcy ludzie Kościoła", Wyd. WAM, Kraków 2006

Lista postaci świata rzymsko-katolickiego opisanych na stronie:

bł. Bronisława
św. Faustyna Kowalska
św. Florian
św. Jacek Odrowąż
św. Jadwiga Andegaweńska
św. Jan Kanty
św. Maksymilian Maria Kolbe
św. Jan Paweł II
bł. Salomea Piastówna
bł. Aniela Salawa
bł. Wincenty Kadłubek


PRZEWODNICY PO KRAKOWIE
os. Ogrodowe 18/23, 31-916 Kraków
tel. +48 885 616 358
WYCIECZKI PO
KRAKOWIE
WYCIECZKI PO
MAŁOPOLSCE
CENNIK
KONTAKT
WYCIECZKI SZKOLNE
PIELGRZYMKI
STRONA GŁÓWNA
MUZEA KRAKOWA
TEATRY KRAKOWA
KONCERTY
INNE ATRAKCJE
IMPREZY CYKLICZNE
NIEPEŁNOSPRAWNI
TURYŚCI
INDYWIDUALNI
NOCNE ZWIEDZANIE
Z 'SOWĄ'
PRACOWNICY
ZABYTKI KRAKOWA
MAŁOPOLSKA
KRAKOWIANIE
KULTURA I HISTORIA KRAKOWA