GŁOWY WAWELSKIE

      1  > 2  > 3

  Na południowym krańcu drugiego piętra długiego szeregu komnat Zamku Królewskiego w Krakowie odwiedzić wypada Salę Poselską. Jej strop zdobią niezwykłe rzeźby zachowane z oryginalnego szesnastowiecznego wystroju pałacu. Ze 194 niegdyś przetrwało jedynie trzydzieści pełnoplastycznych realistycznie potraktowanych drewnianych rzeźbionych głów, z których każda skrywać może tajemnicę.

  Budowę piętra Zamku Królewskiego na Wawelu zakończono w 1529 roku, a dzięki zapiskom burgrabiego i wielkorządcy królewskiego Seweryna Bonera wiemy z całą pewnością, iż sam król Zygmunt I miał szczególne baczenie na realizację prac budowlanych i wykończeniowych. Zamek miał być reprezentacyjną siedzibą europejskiego, świadomego swojej pozycji, pochodzenia, kontaktów władcy. W duchu mody włoskiej przygotowano dla ozdobienia komnat rzeźbione malowane stropy kasetonowe "laqearia", z których najwspanialszy przeznaczony został dla Sali Poselskiej. Strop poza zdobieniami w postaci dwóch rodzajów złoconych rozet oraz rzeźbionych głów posiadał również program ideowy: herby Królestwa Polskiego, Litwy i Sforzów.

  W spisie inwentarzowym z 1739 roku zaznaczono brak 22 rozet i zniszczenie 25 głów oraz uszkodzenie wspomnianych herbów. Kolejne lata to czas bezpowrotnego końca królewskiej dekoracji. Strop sali został zniszczony między 1804 a 1807 w procesie adaptacji pomieszczeń zamkowych na austriackie koszary. Część głów zakupiono przez Tarnowskiego i pozostało w Krakowie, 30 ocalonych głów zaanektowała do Puław księżna Izabela Czartoryska, umieszczając je w Domku Gotyckim, kilka wywieziono do Wilna, większość do rezydencji cesarskiej w Laxenbergu pod Wiedniem. Losy głów z Puław są nam znane, w 1869 w następstwie kar finansowych nałożonych przez cara Aleksandra III Romanowa na familię Czartoryskich 24 głowy wywieziono do Moskwy. Pozostałe przeszły w ręce Bolesława Podczaszyńskiego, a po jego śmierci prof. Stanisława Tarnowskiego, rektora UJ. Po śmierci Stanisława Tarnowskiego w 1921 wdowa po profesorze Róża Tarnowska przekazała posiadane głowy Wawelowi. Traktat zawarty w Rydze doprowadził do powrotu z Moskwy pozostałych rzeźb. W 1927 cała wszystkie 30 sztuk umieszczono w kasetonach stropu sali Poselskiej (rekonstrukcja według projektu Adolfa Szyszko-Bohusza)... ciąg dalszy

  Literatura:

  •