1 > 2 > 3

  Bezpośrednio z istnieniem murów związana jest historia Bractwa Kurkowego. Każda z baszt średniowiecznego Krakowa broniona była przez inny cech rzemieślników. Stąd też nazwy istniejących: Baszta Ciesielska - broniona przez cieśli, Baszta Pasamoników - broniona przez pasamoników (rzemieślników wykonujących wstążki, frędzle, itp (skojarz z nazwą sklepów - pasmanteria), Baszta Stolarska - broniona przez stolarzy i powroźników.

  Baszta Pasamoników zwana także Basztą Szmuklerzy ma pochodzenie XIV-wieczne, górne kondygnacje dobudowywane były w wieku następnym. Przyziemie wykonano z kamienia łamanego, część wyższą z cegły z użyciem ciosowych naroży z piaskowca oraz dopełnieniem machikułami na kamiennych kroksztynach. Baszta ma kształt czterokątny, w przyziemiu przechodzącym w podkowiasty, ściana prosta skierowana jest w stronę miasta, zaoblona z większym polem zasięgu ostrzału w stronę zewnętrznego szańca murów. Zygzakowate zdobienie zendrówką miało dodatkową funkcję wykorzystania mimikry, fatamorgany, mirażu na większej odległości. Doświetlenie wnętrza uzyskano dzięki dwustronnemu rozglifieniu strzelnic szczelinowych wykonanych w kamieniu.

  Baszta Stolarska zwana także Basztą Powroźników pochodzi z XIV wieku, górne kondygnacje powstały w wieku XV. Przyziemie wybudowano z wapienia, część wyższą jest ceglana z użyciem naroży z piaskowca oraz uzupełniona machikułami na kamiennych kroksztynach. Baszta jest kwadratowa z podstawą wbudowaną w gmach Arsenału, część wieży ma kształt podkowy.

  Baszta Ciesielska ma pochodzenie XIV-wieczne, górne kondygnacje dobudowywane były w połowie wieku XV. Część przyziemną wybudowano z kamienia łamanego, część wyższą z cegły z użyciem ciosowych naroży. Baszta ma kształt czterokątny, w części wyższej ceglanej przechodzącym w sześciokątny. Od południa dobudowano neogotycką formacje ze schodami.

  Baszty, które nie przetrwały, zachowały się w pamięci Krakowa wyłącznie z nazwy: Baszta przy św. Andrzeju, przy św. Józefie, Murarzy, Rymarzy, Prochowa, Iglarzy, Malarzy, Cyrulików, Miechowników, Kaletników (Taszników i Farbiarzy), Blacharzy, Rusznikarzy, Nożowników, Czerwonych Garbarzy, Garncarzy, Paśników, Introligatorów i Stelmachów, Łaziebników (Krupników i Śledziowników), Ceklarzy, Katowska, Szewska, Miechników i Mydlarzy, Kęsza i Jastrząb broniona przez karczmarzy, Grzebieniarzy (Tokarzy), Przekupniów (Sadelników i Krupników), Barchanników, Czapników, Kowalska, Siodlarzy, Pierścienników, Bednarzy i Kupców. Rzemieślników w umiejętności walki trzeba było szkolić, a tym zajmowało się Bractwo Kurkowe. Aby zachować dobrą formę członków, corocznie organizowane były (i są) zawody w strzelaniu do kura. Zwycięzcą zostawał Królem Kurkowym. Tradycja zawodów utrzymała się do dzisiaj. Corocznie wybierany jest nowy Król Kurkowy. Zainteresowanych tym tematem warto odesłać do Parku Strzeleckiego, gdzie znajduje się muzeum poświęcone tej organizacji.

  Warto jeszcze wymienić nazwy bram średniowiecznego Krakowa. Są to: Grodzka, Wiślna, Szewska (broniona przez cech szewców), Sławkowska (prowadząca do Sławkowa), Rzeźnicza (broniona przez cech rzeźników), Mikołajska (prowadząca do kościoła św. Mikołaja), Nowa i oczywiście Floriańska (gdyż prowadziła do kościoła św. Floriana). Uważny Czytelnik zauważył już wymienionych osiem, a nie siedem bram. Istotnie, Brama Rzeźnicza została zamurowana po buncie wójta Alberta na początku XIV wieku, a w to miejsce powstały bramy Mikołajska i Nowa. Kontynuując temat fortyfikacji Krakowa, należałoby wspomnieć o kilku innych budowlach, mających bezpośredni wpływ na obronność miasta. Są to Hejnalica - wyższa wieża Kościoła Mariackiego, Arsenał Królewski czy w końcu baszty obronne Wawelu. Każdy z tych obiektów może być tematem osobnego artykułu.



  Literatura:

• Adamczewski Jan, Kraków od A do Z, Kraków 1986, Hasło: 'Tyniec', s. 166,

• Adamczewski Jan, Mała encyklopedia Krakowa, Kraków 1996

• Katalog Zabytków Sztuki w Polsce. Tom IV Miasto Kraków. Część X. Śródmieście, mury obronne i Planty, Rynek Główny, Instytut Polskiej Akademii Nauk Warszawa 2005

• Kozioł Andrzej, Na krakowskich Plantach. Historie, obyczaje, anegdoty, Kraków 2008

• Jan Piwowoński, Mury, które broniły Krakowa, Kraków 1986, rozdz. Zielonym pierścieniem Plant, s. 10-16.