Kopiec Wandy – to jeden z czterech kopców krakowskich, datowany mniej więcej na VII-VIII wiek naszej ery. Kopiec odnaleźć można na terenie Krakowa - Nowej Huty w zakresie dawnych ziem wsi Mogiła. Kopiec Wandy nie jest zbyt okazały, jego wymiary to: wysokość 14 m (238 m n.p.m.), średnica podstawy 45-50 m, średnica wypłaszczenia na szczycie 9,5 m.

  Z powstaniem Kopca Wandy związana jest legenda o życiu i śmierci córki księcia Kraka – Wandy (imię księżniczki miało pochodzić od słowa wędka, gdyż uroda dziewczyny łowiła każdego, kto ją zobaczył, lub od nazwy plemienia Wenedów). Wanda jako dziewczyna nie miała szans na samodzielne rządy i, by ocalić ukochany Kraków przed zakusami rycerza niemieckiego Rytygiera, popełniła samobójstwo, rzucając się w fale Wisły pod Wawelem. Wody rzeki poniosły ciało Wandy i dopiero mieszkańcy wsi w zakolu o kształcie zbliżonym do greckiej omegi odnaleźli szczątki księżniczki. Usypano tam dla niej kurhan żałobny, a wieś zaczęto nazywać Mogiłą.

  Dwa najstarsze kopce krakowskie – Krakusa i Wandy – tworzą swoisty kalendarz astronomiczny, zbudowano je wzdłuż niezwykle istotnej linii. Stojąc na szczycie Kopca Wandy 4 XI lub 6 II zobaczymy słońce zachodzące pozornie dokładnie nad Kopcem Krakusa, natomiast przebywając na kopcu Krakusa 2 V lub 10 VIII zobaczymy słońce wschodzące pozornie nad Kopcem Wandy. Te daty niemalże pokrywają się z celtyckimi świętami Samhain, Imbolc, Beltane i Lughnasadh. W dniu 13 XI 1890 roku na szczycie Kopca Wandy ustawiono pomnik projektu Jana Matejki. Jest to figura orła ze złożonymi skrzydłami, zwrócona ku zachodowi. Na postumencie rzeźby wyryto napis "Wanda" oraz dwa miecze i kądziel.


  Literatura:


 • Izabela i Tomasz Kaczyńscy "Cystersi w Polsce" Sport i Turystyka Muza SA Warszawa 2010

  Bardziej szczegółowe informacje znajdują się w artykule 'Archeologia Kopca Wandy'