ARMATY

  W Zbrojowni na Wawelu znajduje się jedna z najciekawszych kolekcji armat w Polsce. Warto przyjrzeć się kilku najciekawszym obiektom. Oglądając te przedmioty warto uświadomić sobie, że niedaleka droga jest między odlewaniem armat a odlewaniem dzwonów. Stąd też te same nazwiska spotkac można oglądając dzwony kościelne i armaty. Opisując ten temat najłatwiej wyjść od imienia twórcy-ludwisarza:

 • Jakub Copius - ludwisarz czynny w okresie panowania Stefana Batorego. Czasy te naznaczone są walkami na północ od Litwy, przez krótki czas zwierzchność Rzeczypospolitej rozciągała się aż po tereny dzisiejszej Estonii. W tamtych czasach, tj. ok. roku 1585 powstaje prezentowana armata. Jakub Copius wykonał ją za pieniądze obywateli Rygi.


 • Szymon Hauwicz - jeden z najstarszych znanych ludwisarzy. Jego aktywność przypada na schyłkowy okres panowania Zygmunta Starego.

 • Ludwik Wichtendal - za czasów panowania Władysława IV dokonano reformy uzbrojenia. Przed reformą kule armatnie wykonywane były bezpośrednio dla konkretnej armaty. Nieujednolicony ciężar i średnica były przyczyną braku celności. Dopiero reforma króla Władysława IV i wprowadzenie czterech wielkości znacznie poprawiły celność. Wprowadzono więc tzw. miarowagi, a więc coś, co po latach nazwano kalibrem. W wyniku reformy stare armaty przetapiano (stąd tak rzadkie i cenne są armaty sprzed reformy). Przykładem armat wykonanych po reformie są te, wykonane przez Ludwika Wichtendala.

 •Jan Erklens - ludwisarz ten działał na zlecenie bogatych ziemian, ta, prezentowana na Wawelu wykonana jest z fundacji Aleksandra Ostrogskiego

 • Armaty fundacji Stanisława Lubomirskiego - co do kilku armat z wawlskiej kolekcji istnieją pewne wątpliwości co do wykonawcy. Wśród tychże sa armaty broniące posiadłości Lubomirskich.

 • Jan Breut - .

 • Daniel Tym - ludwisarz działający na zlecenie Władysława IV. Artysta ten, najprawdopodobniej pochodzący z Gdańska, wykonywał też zamówienia dla kościołów, odlewając dzwony. Warto wspomnieć, że Daniel Tym jest także autorem odlewu pomnika Zygmunta III Wazy w Warszawie, słynnej Kolumny Zygmunta.

 • Jan Zachariasz Neubert - oto jeden z najmłodszych ludwisarzy, którego dzieło prezentowane jest na Wawelu. Był on rzemieślnikiem pracującym dla Stanisława Augusta Poniatowskiego.