Podczas zwiedzania Krakowa - Nowej Huty pośród socrealistycznej architektury charakterystycznej dla lat 50-tych pojawiają się bloki odbiegające wyglądem od koncepcji urbanistycznej miasta. Pierwsza nasuwająca się myśl to zapewne, że są to ‘plomby’, zbudowane najpewniej w latach 70-tych lub 80-tych. I tak też jest wielokrotnie, ale nie w przypadku dwóch budynków stojących przy skrzyżowaniu Alei Solidarności z Aleją Przyjaźni. Chodzi o tzw. 'Blok Szwedzki' i 'Blok Francuski'.

  Oba sąsiadujące ze sobą budynki powstały po okresie Planu Sześcioletniego, jednocześnie na fali odwilży po śmierci Józefa Stalina. 'Blok Szwedzki' zrealizowano w latach 1957-59, 'Blok Francuski' w latach 1956-57, oba wg planów Janusza i Marty Ingarden. Wówczas oba były najnowocześniejszymi budowlami mieszkalnymi. Bloki zbudowane zostały z gazobetonu, natomiast ściany nośne umieszczone zostały wewnątrz (przeciwnie niż w budynkach wcześniejszych). Taka konstrukcja z kolei umożliwiła doświetlenie mieszkań poprzez wykonania większej ilości okien.

  Budynki zaprojektowano również z myślą o działalności handlowo-usługowej poprzez podwyższenie parteru. 'Blok Szwedzki' zaskakuje ponadto swoją długością oraz załamaniem o 30 stopni w połowie długości. Wynika to z kształtu działki, chęci maksymalnego jej wykorzystania oraz narastającymi problemami mieszkaniowymi.

  Projekt "Bloku Szwedzkiego" to pierwsza niesocrealistyczna realizacja w Nowej Hucie, obiekt harmonijnie wpisuje się w teorię Le Corbusiera w zakresie organicznego powiązania architektury z terenami zielonymi. Dzięki przewiązkom możliwe było przejście od strony zieleńców do wejść i podjazdów budynku. Funkcje bloku czytelne są już na poziomie podziałów architektonicznych: dłuższy bok siedmiokondygnacyjny przeznaczony został w zamyśle na mieszkania, krótszy na poziomie parteru wyraźnym odcięciem dzięki linii gzymsu zadedykowany został na działalność usługową (sklepy pasmanteryjny, nasienno-warzywniczy, motoryzacyjny oraz drogeria z wnętrzami zaprojektowanymi przez zespół Miastoprojektu w składzie: Zdzisław Szpyrkowski, Kazimierz Syrek, Artur Stachowski, Danuta Podio, Irena Pać-Zaleśna, Wiesław Blarowski, Stanisław Ibek). Piętra nad parterem są mieszkalne, nowością było pełne wbudowane umeblowanie kuchni oraz przedpokojów w momencie oddawania mieszkań do użytku. Kolorowa fasada również silnie kontrastowała z mlecznymi i kremowymi tynkami okolicznych bloków na pobliskiej Al. Lenina (obecnie Al. Solidarności). Starannie przygotowano również projekty stolarki okiennej oraz spójną kompozycję balustrad i logii. Zarówno gama barwna jak i akcenty harmonije stolarki niestety nie zachowały się po wielokrotnych przebudowach. Sekcje mieszkalne - 10 w dłuższym, 4 w krótszym boku składają się z układu dwóch mieszkań dwupokojowych oraz jednego jednopokojowego, szybu windy, klatki schodowej oraz zsypu.

  Nowością techniczną 'Bloku Francuskiego' jest gięta szyba, do dziś zdobiąca rogi budynku od Alei Przyjaźni.
  Przy blokach znajduje się Park Szwedzki będący tradycyjnym miejscem do przegrupowywania pochodów i manifestacji, za nim zaś kościół p.w. Matki Boskiej Śnieżnej i bł. Wincentego Kadłubka.


  Literatura:

  • Małgorzata Włodarczyk Architektura lat 60-tych w Krakowie, Wydawnictwo WAM, Kraków 2006