Tadeusz Kościuszko, bohater narodowy Polaków i obywateli Stanów Zjednoczonych, uczestnik walk o wolność Polski i Stanów Zjednoczonych. Zmarł w Solurze, w Szwajcarii w 1817 roku a nieco ponad pół roku później jego ciało sprowadzono do Krakowa i 23 czerwca 1818 r. pochowano w Krypcie Świętego Leonarda w Katedrze Wawelskiej.

  Sława i znaczenie Kościuszki w Narodzie trwały jeszcze długo, czego dowodem jest podjęcie decyzji o budowie niezwykłego pomnika - chodzi tu oczywiście o Kopiec Kościuszki. Prace nad usypaniem trwały przez trzy lata, od 1820 do 1823 roku. Za miejsce budowy wybrano Wzgórze św. Bronisławy, miejsce dobrze widoczne z Wawelu jak i wielu punktów Starego Miasta. Prace nad konstrukcją trwały niemal dokładnie trzy lata od października 1280 do października 1823 roku, w ten sposób wykonano kopiec-pomnik o wysokości 34 metrów i średnicy u podstawy 80 metrów.
  Na kształt otoczenia Kopca mocno wpłynęły wydarzenia następnych 30 lat. Kraków stracił już swój status Wolnego Miasta, wchłonięty został przez Cesarstwo Austriackie, a dla Austriaków Kopiec przedstawiał wartość raczej jakoświetny punkt obserwacyjny. W 1850 rozpoczęto budowę cytadeli pod nazwą Fort Cytadelowy 'Kościuszko'. W takiej formie Kopiec przetrwał do odzyskania przez Polskę niepodległości.
  W 20-leciu międzywojennym znaczenie symboliczne wciąż pozostawało, jakkolwiek podzielone zostało z nowo tworzoną budowlą, czyli Kopcem Niepodległości (zw. także Kopcem J. Piłsudskiego). Sypanie kopców stało się niemal tradycją i powinnością krakowian.Nadeszły jednak czasy terroru związanego z II wojną światową. Niemcy zamierzali zniwelować wzgórze, jako symbol polskości, na szczęście nigdy do tego nie doszło. Tuż po wojnie zaczęto rozbieranie austriackich fortyfikacji, a cegła trafić miała do odbudowywanej Warszawy. Na szczęście proces dewastacji nie został ukończony.
  Jeszcze jedne trudne chwile nastąpiły z końcem XX wieku, tym razem przyczyną była natura. Zauważono, że Kopiec osiada i rozmięka. Chcąc zapobiec procesowi niszczenia całkowicie wyremontowano tę sztuczną górę, częściowo rozbierając i sypiąc na nowo po uprzednim wykonaniu drenażu. Dziś Kopiec stanowi ciekawą atrakcję, można wejść na szczyt, skąd rozpościera się przepiękny widok na Stare Miasto.


   Literatura:

• Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. IV Miasto Kraków, cz. VII Zwierzyniec, Nowy Świat, Półwsie Zwierzynieckie, Kościoły i Klasztory, red. Joanna Daranowska-Łukaszewska i Renata Henoch-Marendziuk, Warszawa 1995

•