Skarbiec Królewski, oddział Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu, zajmuje część podziemi Zamku Królewskiego. Ze względu na niezwykle trudną historię Polski i Krakowa nie zawiera tak licznych pamiątek po monarchach, jak jest to w innych państwach o świetnej przeszłości. Wzgórze Wawelskie padło ofiarą Szwedów podczas potopu szwedzkiego, później przez Kraków przetoczyła się wojna północna, ostatecznie Wawel został rozkradziony przez wojska pruskie.
Duża część współczesnej kolekcji pochodzi z wykopalisk archeologicznych oraz z aukcji, Wawel po dzień dzisiejszy uzupełnia swoją kolekcję biorąc udział w licytacjach na całym świecie. Mimo wszystko kolekcja warta jest zobaczenia, a do najcenniejszych przedmiotów należą: Szczerbiec, Kielich opata tynieckiego, Gemma z kolekcji rodziny Lanckorońskich
Szczerbiec
Jest to unikatowe insygnium koronacyjne używane do koronacji przez niemal wszystkich królów Polski. Pierwszym, koronowanym Szczerbcem był Władysław Łokietek w 1320 roku. W 1795 roku insygnium zostało zrabowane przez Prusaków, a w 1884 wykupiony od ambasadora Rosji w Paryżu Aleksandra Bazilewskiego i trafił do Ermitażu. Do Polski wrócił w 1928 roku na mocy traktatu ryskiego. W 1939 roku Szczerbiec został wywieziony do Kanady, gdzie przebywał do 1959 roku. Zwrócony Polsce został umieszczony na Wawelu, jako najcenniejszy obiekt kolekcji... więcej
Miecz Zygmuntowski
Jest to miecz wykonany na polecenie krola Zygmunta Starego i służący do pasowania na rycerzy. Podobnie jak większość klejnotów został zrabowany przez Prusaków w 1795 roku, następnie znajdował się w kolekcji Hohenzollernów w Berlinie. Po II wojnie światowej miecz został zakupiony w Londynie przez tamtejszą Polonię i przekazany na Wawel w 1963 roku. Na rękojeści widoczne są herby Polski, Litwy oraz postać Zygmunta Starego.
Gemma Lanckorońskich
To najstarszy obiekt znajdujący się w Skarbcu na Wawelu. Gemma pochodzi prawdopodobnie z początku VI wieku i ofiarowana została przez Karolinę Lanckorońską... więcej
Kielich opata tynieckiego
Jest to obiekt znaleziony podczas wykopalisk archeologicznych prowadzonych w 1961 roku w Tyńcu. Podczas wykopalisk w prezbiterium kościoła w Tyńcu znaleziono pięć grobów, w jednym, pośród kości tenże kielich oraz patenę. Według śmiałych teorii kielich należał do króla Bolesława Szczodrego, który po zabójstwie św. Stanisława miał się ukryć w klasztorze Ojców Benedyktynów w Tyńcu. Bardziej prawdopodobne informacje mówią, że są to przedmioty podróżne opata tynieckiego rodzimej produkcji. Wykonanie jest dość proste, na patenie trybowana jest Ręka Boska (Manus Dei), istota jednak polega na złotym materiale, rzadkości w tamtej epoce.
Płaszcz Kawalera Orderu Świętego Ducha
W 1578 roku Henryk Walezy ustanowił francuski Order Świętego Ducha. Pierwszym Polakiem, który otrzymał to wyróżnienie w 1676 roku jest Jan III Sobieski. Pamiątką po tej uroczystości jest płaszcz z czarnego aksamitu i srebrnymi haftami. Wzór haft wyobraża symbole Świętego Ducha, panoplia oraz monogram Henryka Walezego... więcej
Okładka książki ze Srebrnej Biblioteki
Zwiedzający Skarbiec najczęściej pomijają ten przedmiot. Niepozorna okładka wykonana ze srebra, ładna, jakkolwiek nie przyciągająca wzroku. A tymczasem jest to jeden z najciekawszych zabytków prezentowanych na ekspozycji... więcej
Srebra z Augsburga
Istotną część kolekcji wawelskiej zajmują srebra wykonane w pracowniach niemieckich artystów schyłku XVI, XVII i XVIII wieku. Owo zainteresowanie wiąże się z obecnością na królewskich stołach owych sreber. Zapewne w skarbcu na Wawelu przed rozkradzeniem przez wojska pruskie w 1795 roku było wiele takich, niestety wykonane z cennego kruszcu zrabowane zostały w pierwszej kolejności i zapewne przetopione. Zdobycie ich spowrotem jest już niemożliwie, ale Wawel robi wszystko, by zgromadzić przedmioty podobne na podobieństwo tamtych, zaginionych... więcej
Przedmioty tureckie po 1683 roku
Kraków jest posiadaczem bardzo dużej liczby przedmiotów uzyskanych po bitwie pod Wiedniem. Część z nich to łupy wojenne zabrane z pola walki. Inne to dary, jakie uzyskali Polacy po pokoju w Karłowicach. Duża ich część prezentowana jest w Skarbcu na Wawelu oraz na ekspozycji Wawel Zaginiony. Ci, którzy czują niedosyt tego typu orientaliów, mogą zobaczyć podobne przedmioty w Muzeum Czartoryskich... więcej
Szachownica Hieronima Wołłowicza
Czy możliwim jest by do naszych czasów przetrwała plansza, na której król Zygmunt III Waza oddawał się pasji gry w szachy? ... więcej