OJCOWSKI PARK NARODOWY
RUINY ZAMKU W OJCOWIE
Zamek w Ojcowie istniał już na pewno za panowania Kazimierza Wielkiego, z tego bowiem okresu pochodzi zrąb dzisiejszej budowli. Badania archeologiczne wskazują jednak o istnieniu wcześniejszej budowli drewnianej, umocnionej wałem ziemnym. Również legendy wskazują na wcześniejsze pochodzenie zamku. Według jednych, twórcą miał być Wisław – szwagier legendarnego Popiela, inne zaś legendy łączą budowlę z osobą Bolesława Krzywoustego, który miał interweniować w sporze między Skarbimirem a Piotrem Szczebrzycem.
Zamek budowany przez Kazimierza Wielkiego był jednym z wielu, jakie król fundował dla obrony Polski przez Luksemburczykami. Wraz z nim powstały lub zostały umocnione inne obiekty, jak zamek w Korzkwi, Pieskowej Skale, Ogrodzieńcu, Mirowie, Bobolicach, Olsztynie, i inne na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej.
Wszystkie zamki administrowane były przez zarządców mianowanych przez króla. Tak było i w tym wypadku, a pierwszym z nich został niejaki Zaklika.
Ciężkie czasy dla zamku nadeszły w 1655 roku. Szwedzi zaatakowali zamek i mimo obrony zdobyli go przeznaczając na magazyn broni i żywności. Po potopie odbudową zajął się Stefan Koryciński, nadając budowli charakter rezydencji starościńskiej.
W następnych latach rezydencja podupadała, ostatecznie tracąc swą funkcję po III Rozbiorze Polski. W 1829 r. rząd rosyjski sprzedał wieś Ojców wraz z zamkiem Konstantemu Wolickiemu. Wolicki zaś zniwelował budowlę, pozostawiając jedynie bramę wejściową, wieże zamkową i fragmenty murów obronnych. Kształt dzisiejszej budowli już niewiele się zmienił. Mimo kilkakrotnych prób odbudowy, nie zrealizowano żadnego projektu, kilkakrotnie wykonano jedynie bieżące konserwacje.
Po 1989 roku władze Ojcowskiego Parku Narodowego zabezpieczyły obiekt nadając mu charakter zabytkowej ruiny. Dziś ruiny zamku ojcowskiego udostępnione są zwiedzającym.
Na stoku wzgórza zamkowego został umieszczony kamień informujący:
'Ku czci partyzantów Armii Krajowej Inspektoratu 'Maria' pod dowództwem mjr Bolko Tysiąc obwody Miechów, Olkusz, Pińczów
Oddziału dyspozycyjno-wykonawczego 'Skrzetuski' pod dowództwem Aleksandra Dziura -Dziurskiego ps. Kmita walczących z niemieckim okupantem podczas obławy w Ojcowie dnia 28 lutego 1944 r. zostali aresztowani i rozstrzelani:
Tadeusz Duras, ps. Jastrząb
Teofil Niemiec, ps. Mars
Władysław Banaś, ps. Mewa
oraz ranni przy tej alei podczas ucieczki
Kazimierz Kałuża, ps. Sokół
Antoni Żelazo, ps. Sęp
W 50 rocznicę zakończenia II wojny światowej kamień ten położyli:
- żyjący żołnierza AK
- mieszkańcy Ojcowa
- Ojcowski Park Narodowy
Ojców 1995
Literatura:
Partyka Józef, Ojcowski Park Narodowy, Warszawa 1979
Zinkow Julian, Zespół jurajskich parków krajobrazowych. Ojcowski Park Narodowy, t.2, Warszawa 1990