Kraków w pierwszych latach kształtowania się państwowości polskiej z pewnością pełnił znaczącą rolę. Świadczy o tym decyzja księcia Bolesława Chrobrego z roku tysięcznego o utworzeniu pierwszej katedry w Krakowie. Istotne jednak znaczenie przybrał Kraków po roku 1038 kiedy to po najeździe czeskiego księcia Brzetysława Kazimierz Odnowiciel decyduje się na przeniesienie swojego dworu do stolicy Małopolski.

  Pierwsi Piastowie i ich dokonania w Krakowie:

 • Bolesław Chrobry - powołanie pierwszej katedry w Krakowie. Jedną z niewielu pamiątek w Polsce, jakie zachowały się po królu jest Włócznia św. Maurycego przechowywana w skarbcu Katedry Wawelskiej.

 • Mieszko II - król ten skoncentrował się na umacnianiu pozycji głównie wobec ksiąstw niemieckich, stąd też w Krakowie jest stosunkowo niewiele pamiątek po królu. Niemniej jego działalność fundacyjna oraz religijna mogła przynieść efekty w postaci nowych obiektów sakralnych. Stąd hipotetycznie świątynie Gereona oraz Feliksa i Adaukta na Wawelu mogą być efektem działalności króla.

 • Kazimierz Odnowiciel - przeniesienie dworu z Gniezna do Krakowa po najeździe na Polskę księcia czeskiego Brzetysława, splądrowanie Gniezna, domniemana budowa pierwszego zamku na Wawelu

 • Bolesław Śmiały: sprowadzenie benedyktynów do Krakowa, zabójstwo biskupa Stanisława ze Szczepanowa. Z czasów króla niewiele pozostało zabytków, jednak najbardziej widocznym śladem jest obecność św. Stanisława w różnych punktach Krakowa.

 • Władysław Herman: fundacja drugiej Katedry Wawelskiej (tzw. Katedry Hermanowskiej), fundacja kościoła św. Andrzeja. idoczne ślady w tkance miasta to biały fragment Wieży Srebrnych Dzwonów w Katedrze Wawelskiej oraz kościół św. Andrzeja.

 • Bolesław Krzywousty: wyznaczenie Krakowa jako stolicę Dzielnicy Senioralnej i siedzibę seniora. Domniemana też jest fundacja licznych kościołów pod wezwaniem św. Idziego (podziękowanie za narodzenie syna). Krakowski kościół św. Idziego jest jednak budowlą późniejszą.



Literatura:

•