ZEGARY KOŚCIOŁA MARIACKIEGO



  Najstarszy zegar w Krakowie swą tarczą spoglądał na miasto z wyższej wieży Bazyliki Mariackiej, było to na pewno przed 1390, gdyż już rok później zapisane są w księgach miejskich wydatki na utrzymanie.   Chronometryści byli dobrze opłacanymi specjalistami, wymogiem realizacji było jednak dotrzymywanie gwarancji naprawy. Ponad ćwierć wieku później zegar zainstalowano również na wieży ratuszowej, miało być to półzegarze, czyli mechanizm wskazujący 2 razy po 12 godzin, doba liczona była od północy.

  Dopiero połowa XVI wieku daje nam dokładniejszy opis funkcjonujących w mieście zegarów: Mariacki miał być pełnozegarzem, czas odliczał od zachodu słońca. Zakupiono do niego dzwon wybijający godziny, lecz dźwięk nie został zaakceptowany i doszło do przetopienia sygnalizatora. W 1530 roku konwisarz Stanisław odlał dzwon na nowo, do mieszanki wprowadzając miedź ze starych dział miejskich. Dzwon z napisem majuskułą: "VXXX CHRISTI FORTIS" znajduje się na wieży aż po dziś. W celu lepszego odbioru czasomierza dodano nową tarczę zegarową od strony ul. Floriańskiej.

  Do zegara dokupiono wykonane przez snycerza Mateusza drewniane figury, poruszane automatycznie przy wydzwanianiu godzin. Ale domorośli rzemieślnicy nie podołali trudnemu zadaniu, jakim było utrzymanie zegara w dobrej kondycji i do Krakowa sprowadzono z Norymbergi mistrza Georgiusa Einczengera. Zadaniem mistrza był nie tyle remont, co przygotowanie zupełnie nowego mechanizmu, które uruchamiałoby drugi dzwon. Z zadania rzemieśnik się wywiązał, odlany wówczas dzwon z inskrypcją:" VIGILATE QVIA NESCITIS DIEM NEQVE HORAM QUA DOMINUS VENIET MATHEI 24 ANNO DOMINI 1564" (Czuwajcie więc, bo nie znacie dnia, ani godziny) jest zawieszony aktualnie w hełmie wieży niższej. Nie obyło się bez późniejszych remontów, wymiany lin konopnych, drutów, wykonywania przeglądów i smarowania części mechanicznych. Mimo wielokrotnie czynionych napraw zegar stanął na wysokości 1707-1710 r.

  Początek XVIII wieku i zachowane z tego czasu opisy zniszczeń i uszkodzeń na wieży wskazują na znaczne ubytki dachu, a co za tym idzie postępującą degradację mechanizmu, co doprowadziło do usunięcia niesprawnego już zupełnie zegara. Pozostały po nim wyłącznie ślady na elewacji zewnętrznej, gdyż zarówno na elewacji zachodniej, jak i północnej widniały zarysy tarcz. Jednak restauracja wieży z okresu 1911-1913 pod kierunkiem Jana Zubrzyckiego i odsłonięcie zamurowanych w celu instalacji zegara okien i wnęk sprawiła, że nawet tego drobnego odcisku na murach istnienia najstarszego chronometru nie ma.

  Jedyną pozostałością po Mariackim pełnozegarzu są dzwony, stanowiące integralną część mechanizmu, odmierzającego czas.

Strona główna >Kultura i historia Krakowa> Zegary Kościoła Mariackiego
WYCIECZKI SZKOLNE
PIELGRZYMKI
STRONA GŁÓWNA
MUZEA KRAKOWA
TEATRY KRAKOWA
KONCERTY
INNE ATRAKCJE
IMPREZY CYKLICZNE
NIEPEŁNOSPRAWNI
TURYŚCI
INDYWIDUALNI
NOCNE ZWIEDZANIE
Z 'SOWĄ'
PRACOWNICY
ZABYTKI KRAKOWA
MAŁOPOLSKA
KRAKOWIANIE
KULTURA I HISTORIA KRAKOWA

PRZEWODNICY PO KRAKOWIE
tel. +48 885 616 358
przewodnicykrakowscy@gmail.com
WYCIECZKI
CENNIK
KONTAKT

PRZEWODNICY PO KRAKOWIE
tel. +48 885 616 358
przewodnicykrakowscy@gmail.com
WYCIECZKI PO
KRAKOWIE
WYCIECZKI PO
MAŁOPOLSCE
CENNIK
KONTAKT