Dębniki z nieopodal położonym Ludwinowem to niegdysiejsze podkrakowskie wsie rozciągające się w widłach Wisły i Rudawy. Należały do wielkorządcy wawelskiego. Przez lata zmiany poziomu wód obu rzek blokowały rozwój budownictwa na tym terenie, wykorzystywano zaledwie część obszaru pod pastwiska. Od XVII wieku powoli zaczęto zabudowę, pojawiły się istniejące po dziś dzień pozostałości po dworach kanoniczych, jednak największy rozrost nastąpił po uregulowaniu systemu wałów i bulwarów nadwiślanych oraz w ostatnich kilku latach - mocno zabudowuje się pusta do niedawna przestrzeń wzdłuż ul. Marii Konopnickiej tuż nad Wisłą: Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Centrum Wystawienniczo-Konferencyjne ICE, hotel Hilton.
  Sercem Dębnik - aktualnie VIII Dzielnicy Krakowa - jest Rynek Dębnicki z zabudową kamieniczną - Rynek Dębnicki 6 projektu Stanisława Statowskiego, Rynek Dębnicki 8 Jana Zarzyckiego. Ciekawymi rozwiązaniami są widoczne na terenie dzielnicy eksperymenty modernistyczne : kościół pw. św. Stanisława Kostki projektu Waclawa Krzyżanowskiego, szkoła wydziałowa ul. Konfederacka 12, wybudowana w 1911-12 wedlug projektu Jana Zawiejskiego, neogotycki pałac Lasockich na ul. Tynieckiej, czy secesyjne kamienice zaprojektowane przez architekta Romana Bandurskiego (jego autorstwa budynki na ul. Barskiej 24 i 30) oraz Peregrynusa Gajewskiego (Rynek Dębnicki 4 - Dom pod Nietoperzem), zaś przy ulicy Madalińskiego neorenesansowa kaplica pw. św.św. Piotra i Pawła (arch. Józef Pokutyński).Historyczna zabudowa to zachowany przy ulicy Tynieckiej XIX dworek wikariuszy katery wawelskiej (mocno przebudowany przez Adolfa Szyszko-Bohusza dla potrzeb własciciela Stefana Komornickiego).
  Najnowsza zabudowa to już architektura postmodernistyczna i w pełni nowoczesna, czasem niezgodna z duchem zabudowy dotychczasowej: kościoł pw. Pielgrzymów z Emaus według projektu Dariusza Kozłowskiego i Wacława Stefańskiego, Manggha japońskiego artysty Arata Isaozaki (wykonanie Krzysztof Ingarden), ICE arch. Krzysztof Ingarden, hotele: Poleski (w 2006 nagrodzony Archi-Szopą, czyli krakowską anty-nagrodą architektoniczną), Hilton i nieczynny od 2002 roku Forum (wzorowany na budownictwie masowym socrealistycznym wybudowany w latach 1978-88 w/g planów Janusza Ingardena).
  W planach tylko i archiwach muzealnych (oraz na wystawie stałej odzdziału Muzeum Historycznego Krakowa Emalia) odczytać można plany przebudowy Dębnik w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945, kiedy to przygotowano proejkty przekształcenia nadwiślańskiej dzielnicy w dzielnicę rządową, realizującą ambitne założenie realizacji hasła "Lift und Licht".
  Atrakcją przyrodniczą jest fragment Bielańsko-Tynieckiego parku Krajobrazowego snany pod nazwą Uroczysko Twardowskiego. Najbardziej malowniczym pejzażem Dębnik jest postindustrialny krajobraz zalanego w 1990 wyrobiska kamieniołomu wapiennego "Zakrzówek". Zalew obecnie wykorzystywany jest przez płetwonurków, wokół szmaragdowych wód rozmieszczono punkty widokowe.